Prawo zakonne (ćwiczenia)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji - Instytut Prawa Kanonicznego
Kod ECTS:10900-XXXX-0200CWI0044
Kierunek studiów: Prawo Kanoniczne (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok III - Semestr 5
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok III - Semestr 6
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie na ocenę
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Moduł 5 – przedmioty kształcenia kierunkowego » Prawo zakonne (* ćwiczenia)
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
ZAŁOŻENIA: Podczas zajęć studenci zapoznają się ze znaczeniem życia konsekrowanego z życiu Kościoła. Studenci mają możliwość zapoznania się ze specyfiką życia konsekrowanego, jego różnymi formami, historią i aktualnymi regulacjami.
CEL ĆWICZEŃ: Zajęcia ćwiczeniowe wymagają aktywności studentów w zapoznaniu się z normami regulującymi poszczególne instytucje życia konsekrowanego między innymi: śluby zakonne lub inne święte więzy, sprawowanie władzy, przyjęcie do instytutu i formacja, klauzura i inne obowiązki osób konsekrowanych, relacje do kościelnej władzy hierarchicznej, zakonne prawo majątkowe, zakonne prawo karne.
w zakresie wiedzy:
a)zapoznanie się teologicznymi podstawami życia konsekrowanego;
b)poznanie życia zakonnego w aspekcie historycznym;
c)poznanie instytucji właściwych życiu konsekrowanemu;
w zakresie postaw:
a)zdobywanie umiejętności poznania struktury ludu Bożego;
b)kształtowanie postawy szacunku wobec różnych stanów w Kościele;
c) rozróżnienie specyfiki różnych form życia konsekrowanego oraz ich roli w Kościele;
w zakresie umiejętności:
a) kształtowanie umiejętności krytycznego analizowania i oceny informacji z zakresu prawa zakonnego
b) wypracowywanie umiejętności aktywnego, twórczego uczestniczenia w życiu Kościoła każdego zgodnie ze swoim stanem (w wykładach uczestniczą świeccy, duchowni i osoby zakonne)
c) w postawie chrześcijanina i absolwenta KUL wymagana jest postawa szacunku odnoście do różnych form życia stanów w Kościele.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Teologiczne podstawy życia konsekrowanego
Początki i podstawy życia konsekrowanego (do św. Benedykta)
Klasztory mnichów oparte o regułę benedyktyńską
Zakony mendykanckie i ich znaczenie w Kościele
Życie zakonne po soborze trydenckim
Rozwój i zadania życia zakonnego w IX i X wieku
Perspektywa powstania nowych form życia konsekrowanego
Kościelna aprobata instytutów świeckich
Założenie i zniesienie instytutu życia konsekrowanego
Założenie domu zakonnego w diecezji
Egzemcja instytutów zakonnych
Autonomia instytutów zakonnych
Zależność instytutów zakonnych od Stolicy Apostolskiej
Prawne i doktrynalne znaczenie rad ewangelicznych
Życie konsekrowane w doktrynie Soboru Watykańskiego II
Kierunki przystosowane odnowy życia zakonnego
Formy życia konsekrowanego w dekrecie Perfectae caritatis
Doktryna życia konsekrowanego w adhortacji Vita consecrata
Osoby konsekrowane w społeczności ludu Bożego
Warunki przyjęcia do instytutu życia konsekrowanego
Etapy formacji zakonnej-prenowicjat
Etapy formacji zakonnej-nowicjat
Profesja zakonna
Formacja do czystości konsekrowanej
Formacja do zakonnego ubóstwa
Formacja do zakonnego posłuszeństwa
Zadania i kompetencje przełożonych zakonnych
Zadania i kompetencje kapituł
Rady przełożonych
Konferencje wyższych przełożonych zakonnych
Posoborowa odnowa klauzury zakonnej według Venite seorsum
Odnowa klauzury zakonnej według Verbi sponsa
Kontemplacyjny wymiar życia zakonnego
Obowiązki duchowe zakonników
Apostolstwo instytutów zakonnych w Kościele partykularnym
Instytucja eksklaustracji
Wydalenie z instytutu zakonnego
Specyfika instytutów świeckich
Zakonnicy w działalności misyjnej
Zakonne prawo majątkowe
Specyfika stowarzyszeń życia apostolskiego
Prawo zakonne katolickich Kościołów wschodnich
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
METODY DYDAKTYCZNE: w ramach ćwiczeń analizowane regulacji prawnych właściwych życiu konsekrowanemu. Studenci przygotowują pisemne prace na temat wskazany przez prowadzącego, a następnie przedstawiają go w grupie. Po zakończonym odczycie ma miejsce dyskusja.
WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU: studenci są zobowiązani do uczestniczenia w zajęciach opanowania, terminologii właściwej prawu zakonnemu, rozumienia instytucji właściwych życiu konsekrowanemu, precyzyjnego formułowania opinii związanych regulacjami w prawie zakonnym
FORMA ZALICZENIA ZAJĘĆ: zaliczenie zajęć jest dwuetapowe. Pierwszy etapem jest ustne kolokwium w pierwszym semestrze, następnie przedstawienie i odczytanie w grupie pisemnej pracy oraz drugie ustne kolokwium. Suma ocen oraz aktywność na zajęciach stanowi podstawę do wystawienia oceny
KRYTERIA ZALICZENIA: uczestnicy ćwiczeń muszą wykazać się wiedzą pozytywną, znajomością podstawowych dokumentów kościelnych i regulacji w nich zawartych. Wymagana jest także znajomość znanych przedstawicieli z zakresu prawa zakonnego oraz ich koncepcji uprawiania prawa zakonnego. Wysoko ceniona jest znajomość opinii naukowców publikujących w językach obcych
Literatura podstawowa i uzupełniająca
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1.Sobór Watykański II.
Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium.
Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego Perfectae caritatis.
Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Pallottinum.
2.Codex Iuris Canonici. Auctoritate Ioannis Pauli PP. Promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu. Pallottinum 1984.
3.Joannes Paulus II. Exhortatio apostolica. Redemptionis donum. AAS 76:1984 p. 513-546.
4.Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Vita consecrata. Libreria Editrice Vaticana 1996.
5.Paulus VI, Moto proprio Ecclesiae sanctae. AAS 58:1966 s. 362-364; Tekst polski: PPK T.l. z.l s. 31-105.
6.CIVCSVA. Instructio Potissimum Institutioni. AAS 82:1990 s. 470-532. Tekst polski; Życie konsekrowane w dokumentach kościoła red. B Hyla. Kraków 1998 s. 297-348.
7.KZIŚw. Kontemplacyjny wymiar życia zakonnego. W: Jan. Paweł II . O życiu zakonnym. Oprac. E. Weron, A Jaroch. Poznań Warszawa 1984 s. 401-418.
8.SCIVCSVA et SCE. Notae directivae Mutuae relationes. AAS 70:1978 s. 473-506. Tekst polski: PPK T.9. z. 1 s. 31-96.
9.KIŻKSZA. Verbi Sponsa. Instrukcja o życiu kontemplacyjnym i klauzurze mniszek. Pallotinum 1999.
10.F. Bogdan Prawo zakonów, instytutów świeckich i stowarzyszeń życia apostolskiego. Poznań 1988.
11.A. Chrapkowski, J. Krzywda, Instytuty życia konsekrowanego, w: Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego. T.II.2 Księga II. Lud Boży, cz. III, Instytuty życia konsekrowanego i stowarzyszenia życia apostolskiego, red. J. Krukowski [i in.] Pallotinum 2006 s. 7-144.
12.A. Skorupa, Słuszna autonomia instytutów zakonnych w Kościele łacińskim, Wydawnictwo Salwator Kraków 2002. ss. 222.
13.A. Skorupa, Aspekty prawne w instrukcji Verbi Sponsa. RNP 2002, t. XII z. 2 s. 169-181.
14.A. Skorupa, Nowe Formy życia konsekrowanego, Studia Prawnicze KUL 4 (32)2007 s. 91-104.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1.SCCD. Ordo professionis religiosae. Libreria Editrice Vaticana 1970.
2.SCCD. Professionis ritus. AAS 62:1970 s. 553; Tekst polski: PPK T.3.z.1 s. 84-99.
3.SCCD. Consecrationis virginum. AAS 62:1970 s. 650; Tekst polski: PPK T.3.z.1 s.100-109.
4.SCRIS. Renovationis causam. AAS 61:1969 s.103-120; Tekst polski: PPK T.2.z.2, s. 34-78.
5.SCRIS. Instructio Venite seorsum. AAS 61:l969 s.674-690; Tekst polski: PPK T.2. z.2. s. 78 -114.
6.Życie konsekrowane w nauczaniu Jana Pawła II. Red. Cz. Drążka. Kraków 1996.
7.J. Śliwa OP, Autorzy i środowisko formacji ze szczególnym uwzględnieniem Kościoła i wspólnoty. PK 35:1992 nr 1-2 s. 119-128.
8.B. Zubert, Spowiedź zakonników i zakonnic w świetle dekretu Dum canonicarum z 8 XII 1970, RTK 22:1975 z. 5 s. 41-53.
9.B. W. Zubert OFM, Apostolstwo zakonników i jego włączenie w ogólną działalność duszpasterską Kościoła partykularnego. W: Autonomia zakonów a Kościół partykularny. Red. B. W. Zubert. Redakcja Wydawnictw KUL Lublin 1991 s. 31-52.
10.B. Zubert, W. OFM. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. T.2.cz.3. Redakcja Wydawnictw KUL Lublin 1990.
11.B. Zubert, Egzempcja. W; EK.T. IV Red. R. Łukaszyk. L.Bieńkowski. F. Gryglewicz. Lublin1995 kol. 731-733.
12.A. Skorupa, Kompetencje wyższego przełożonego zakonnego i jego rady w procesie wydalenia z instytutu zakonnego, w: Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia, t. 3, red. A. Dzięga. M. Wróbel. Lublin 2003 s. 289-303, ISBN 83-7300-271-5.
13.A. Skorupa, Przełożony kościelny a sumienie podwładnego. Forum externum i forum internum w prawie kanonicznym. Miedzy prawem a sumieniem. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej zorganizowanej 9-10 maja 2005 r. w Lublinie. Red. A. Skorupa. Wydanictwo KUL Lublin 2006 s. 179-191.
14.A. Skorupa, Sakrament Eucharystii w życiu osób konsekrowanych. W: Eucharistia fons vitae-współczesne problemy prawne. Materiały sesji naukowej zorganizowanej 26 IV 2006 r. w Kazimierzu, red. Stanisław Tymosz. Wydawnictwo KUL Lublin 2006 s. 159-169, ISBN 83-7363-384-7.