Kościelne prawo majątkowe (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji - Instytut Prawa Kanonicznego
Kod ECTS:10900-XXXX-0200WYK0015
Kierunek studiów: Prawo Kanoniczne (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok IV - Semestr 7
Punkty ECTS: 6
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok IV - Semestr 8
Punkty ECTS: 8
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Moduł 5 – przedmioty kształcenia kierunkowego » Kościelne prawo majątkowe
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
ZAŁOŻENIA: Ukazanie kościoła katolickiego i jego poszczególnych osób prawnych jako podmiotów prawnych zdolnych do posiadania dóbr, ukazanie że kościół posiada takie same prawa w tej dziedzinie, jak inne analogiczne podmioty praca cywilnego oraz, że prawo to gwarantowane jest przez prawa wolnościowe człowieka, powszechne prawo kościelne, prawo państwowe i prawo międzynarodowe, a nie zależy wyłącznie od dobrych układów z aktualną władzą, budzenie wrażliwości studenta na tworzenie sprawiedliwego prawa i równość wszystkich wobec prawa.
CEL WYKŁADÓW:
w zakresie wiedzy: wyjaśnienie podstaw prawnych, na których Kościół opiera swoje uprawnienia majątkowe, wartość moralna dóbr materialnych, kościelne podmioty prawne zdolne do ich posiadania, legalne sposoby ich pozyskiwania, przeznaczenie dóbr będących w posiadaniu Kościoła, kontrola nad pozyskiwaniem, posiadaniem, przeznaczeniem i zbywaniem dóbr, rola biskupa diecezjalnego i organów kurialnych w gospodarce dobrami doczesnymi,
w zakresie postaw: ukierunkowanie dostarczanych wiadomości na wytworzenie postaw broniących uprawnień majątkowych Kościoła, przygotowanie do dyskusji broniących prawa własności Kościoła, przygotowanie do szerzenia życzliwej atmosfery dotyczącej stanu posiadania Kościoła,
w zakresie umiejętności: nabycie umiejętności w zakresie stosowania przepisów kościelnego prawa majątkowego w zakresie nabywania i zarządzania dobrami. Wyrobienie nawyku pogłębiania wiadomości o przepisach prawnych z zakresu prawa kanonicznego i cywilnego dotyczącego spraw majątkowych Kościoła.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Pojęcie dóbr kościelnych
Dobra doczesne w doktrynie kościelnej
Kościelne dobra doczesne na przestrzeni wieków, rozwój kościelnego prawa majątkowego
Podstawy prawne uprawnień majątkowych Kościoła
Uprawnienia majątkowe Kościoła w krajach UE
Uprawnienia majątkowe Kościoła w normach prawa polskiego
Nabywanie dóbr przez kościelne osoby prawne: majątek własny, ofiary wiernych, dotacje państwowe, oraz sposoby wynikające z prawa cywilnego: darowizny, odpisy podatkowe, działalność gospodarcza, umowy, alienacja, fundacje, fundusz kościelny, pobożne zapisy, fundusze samorządowe, krajowe i międzynarodowe
Zarządzanie dobrami, właściciel, zarządca, nadzorca
Władza biskupa diecezjalnego nad dobrami w diecezji: stanowienie prawa, wyznaczanie osób do bezpośredniego zarządzania i kontrolowanie
Cele dóbr doczesnych będących w posiadaniu kościoła; organizowanie kultu, wynagrodzenie pracowników i dzieła miłosierdzia
Normy prawa partykularnego regulujące wynagrodzenie duchownych pracowników kościelnych
Sposoby wynagradzania pracowników świeckich
Dzieła miłosierdzia chrześcijańskiego jako jeden z głównych celów dóbr doczesnych
Dobra doczesne w normach poszczególnych synodów diecezjalnych i w praktycznym działaniu poszczególnych kościołów lokalnych
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
METODY DYDAKTYCZNE: praca z tekstem, rozważanie kazusów, wykorzystanie materiałów w postaci ustaw i wyroków sądowych
WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU: obecność i aktywność na wykładach
FORMA ZALICZENIA ZAJĘĆ: egzamin ustny
KRYTERIA ZALICZENIA: wiedza pozytywna, aktywność
Literatura podstawowa i uzupełniająca
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1.Kodeks Prawa Kanonicznego, Pallottinum 1984.
2.Synody poszczególnych diecezji.
3.Stosowne ustawy prawa cywilnego dotyczące spraw majątkowych Kościoła.
4.S. Dubiel: Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku, konkordatu z 1993 roku i ustaw synodalnych, Lublin 2007, pozycja omawiająca całość problematyki dóbr doczesnych kościoła w Polsce.
5.T. Pawluk: Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, T. IV, Doczesne dobra kościoła, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1990, s. 25 – 61. Analiza norm KPK dotycząca dóbr doczesnych Kościoła.
6.E. Sztafrowski: Podręcznik prawa kanonicznego, T. IV, Dobra doczesne kościoła, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986, s. 273 – 302. Analiza norm KPK dotyczących dóbr doczesnych.
7.W. Wójcik, J. Krukowski, F. Lempa: Komentarz do kodeksu prawa kanonicznego, T. IV, Dobra doczesne kościoła, Redakcja wydawnictw KUL, Lublin 1987, s. 11 – 109. Historia majątku kościelnego i procesu powstawania kościelnego prawa majątkowego oraz analiza procesu powstawania norm kodeksowych, dyskusje w komisjach i racje za ich ostatecznym sformułowaniem.
8.Państwo i kościół w krajach Unii Europejskiej, pod red. G. Robbersa, Kolonia Limitem 2007, s. 436. Pozycja omawiająca uprawnienia majątkowe Kościoła we wszystkich krajach UE.
9.B. Rakoczy: Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Oficyna, Warszawa 2008, s. 435.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1.Krukowski J.: Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, RW KUL, Lublin 1993, s. 320. Analiza sytuacji Kościoła w różnych krajach ze szczególnym uwzględnieniem realiów polskich.
2.Kościół wobec współczesnych problemów życia gospodarczego. Społeczne dokumenty episkopatów, Wydawnictwo KUL, Lublin 2002, s. 349. Wyroki sądów cywilnych dotyczące spraw majątkowych kościoła.