Prawo o sakramentach świętych (ćwiczenia)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji - Instytut Prawa Kanonicznego
Kod ECTS:10900-XXXX-0200CWI0038
Kierunek studiów: Prawo Kanoniczne (niestacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 4
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 4
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie na ocenę
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Kierunek studiów: Prawo Kanoniczne (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 4
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie bez oceny
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok II - Semestr 4
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zaliczenie na ocenę
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Moduł 5 – przedmioty kształcenia kierunkowego » Prawo o sakramentach świętych (* ćwiczenia)
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
ZAŁOŻENIA: Zapoznanie się z prawem i nauczaniem Kościoła katolickiego na temat sakramentów św. Wiedza na temat ważnego i godziwego udzielania sakramentów. Poznanie ograniczeń i przeszkód prawnych do udzielania i przyjmowania sakramentów.
CEL ĆWICZEŃ:
w zakresie wiedzy: tak jak podano w założeniach, zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami i nauczaniem Kościoła w zakresie regulacji prawnych odnoszących się do sakramentów św., ważnego i godziwego ich udzielania, przyjmowania oraz ograniczeń i przeszkód prawnych.
w zakresie postaw: kształtowanie postawy szacunku do sakramentów św. oraz norm wynikających z prawa Bożego i kościelnego.
w zakresie umiejętności: poszukiwanie odpowiedzi na współczesne pytania i kwestie sporne dotyczące prawa sakramentów.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Zagadnienia wprowadzające; źródła prawa do Księgi IV Kodeksu prawa kanonicznego kan. 834-1054; źródła liturgiczne do sakramentów; pojęcie i podmioty Munus sanctificandi Ecclesiae (analiza kan. 834-839)
Kult publiczny Kościoła (analiza kan. 834 § 2) ; pojęcie sakramentu (kan. 840-843); szafarz i podmiot sakramentu, materia i forma (kan. 845-848); ogólne przesłanki do ważności i godziwości sakramentu
Reforma Soboru Watykańskiego II dotycząca liturgii. Analiza tekstu Konstytucji SW II Sacrocanctum Concilium (1963) nr 1-46 oraz 59-76
Analiza tekstów encyklik papieża Piusa XII Mystici Corporis Christi (1943) oraz Mediator Dei et hominum(1947)
Pojęcie communicio in sacris. Analiza tekstu dekretu SW II Unitatis redintegratio (1964). Wprowadzenie do analizy kan. 844§ 1-5
Kontynuacja analizy kan. 844§ 1-5. Omówienie źródeł do omawianego kanonu
Omawianie zagadnień wstępnych dotyczących sakramentu chrztu św. Kan. 849-860. Dokument: Kongr. Nauki Wiary Pastoralis actio (1980) – instrukcja o chrzcie dzieci. Czas i miejsce chrztu. Warunki godziwości chrztu
Kontynuacja zag. dotyczących sakr. chrztu św., omawianie kryteriów do pełnienia funkcji rodzica chrzestnego, różnice pomiędzy rodzicem chrzestnym a świadkiem
Kontynuacja sakr. chrztu św. omawianie zagadnień dyskusyjnych np. chrzest dziecka wbrew woli rodziców. Skutki prawne przyjęcia chrztu
Pojęcie sakramentu bierzmowania, analiza konstytucji papieża Pawła VI Divinae consortium naturae (1971). Materia i forma sakramentu
Kontynuacja sakr. bierzmowania –historia szafarza, podmiot. Warunki godziwości, obowiązek przyjęcia sakramentu bierzmowania
Sakrament Eucharystii: pojęcie, celebrans, szafarz. Analiza enc. pp. Pawła VI Misterium fidei (1965) oraz enc. Jana Pawła II, Ecclesia de Eucharystia (2003)
Eucharystia: omawianie warunków wymaganych do spełnienia obowiązku uczestniczenia we mszy św., antycypacja, post eucharystyczny, dwukrotne przyjęcie Komunii św. tego samego dnia
Eucharystia: Czas i miejsce Eucharystii (kan. 931-933), szafarz nadzwyczajny Komunii św. (kan. 910§ 2)
Eucharystia: warunki dopuszczenia do Komunii św. dzieci, wiatyk, materia sakramentu
Eucharystia: Dopuszczanie do Komunii św. osób rozwiedzionych żyjących w ponownych związkach (interpretacja kan. 915)
Kontynuacja tematu, omówienie pozostałych przeszkód prawnych, wielkanocna Komunia św. Interpretacja kan. 920
Przechowywanie i kult Najświętszego Sakramentu (omówienie kan. 934-944)
Ofiary mszalne: analiza kan. 945-958. Msze św. gregoriańskie
Sakrament pojednania i pokuty. Indywidualna i integralna spowiedź (analiza kan. 960)
Kontynuacja sakr. pokuty: absolucja wielu penitentów równocześnie (analiza kan. 961-963)
Kontynuacja sakr. pokuty: szafarz sakramentu, upoważnienie do spowiadania, zakazy udzielenia rozgrzeszenia
Kontynuacja sakr. pokuty: prawa i obowiązki penitenta, tajemnica sakramentalna ( analiza kan. 983 § 1 i 2)
Odpusty: analiza kan. 992-997
Sakrament namaszczenia chorych: pojęcie, szafarz (kan. 998-1003). Omówienie Konst. ap. pp. Pawła VI, Sacram unctionem infirmorum (1972); Kongregacja Kultu Bożego, Dekret wprowadzający nowy obrzęd namaszczenia chorych Infirmis(1972); Ordo unctionis infirmorum 1974 r.
Kontynuacja sakr. namaszczenia: podmiot sakramentu (kan. 1004-1007)
Sakrament święceń: kan. 1008-1023. Omówienie Konst. Pp. Pawła VI Pontificalis Romani recognitio (1968) zatwierdzającącej nowy obrzęd święceń diakonatu, prezbiteratu i episkopatu oraz Pontyfikału rzymskiego odnowionego zgodnie z postanowieniem Świętego Soboru Powszechnego Watykańskiego II. Wydany z upoważnienia papieża Pawła VI, poprawiony staraniem papieża Jana Pawła II, Obrzędy święceń Biskupa, Prezbiterów i Diakonów, wydanie drugie wzorcowe, Katowice 1999
Kontynuacja sakr. święceń: wymagania stawiane kandydatom oraz omówienie nieprawidłowości i innych przeszkód ( kan. 1024-1049)
Kontynuacja – omówienie problematyki święceń kobiet. Analiza deklaracji Kongregacji Nauki Wiary Inter insigniores (1976)
Podsumowanie zajęć, uwagi, wnioski
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
METODY DYDAKTYCZNE: praca nad tekstem źródłowym, rozważanie kazusów, referowanie tematów, dyskusja nad zagadnieniami
WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU: obecność na zajęciach, pozytywna odpowiedź ustna
FORMA ZALICZENIA ZAJĘĆ: zaliczenie
KRYTERIA ZALICZENIA: wiedza pozytywna, aktywność wyrażana w przygotowaniu do zajęć poprzez udział w dyskusjach i referowaniu tematów
Literatura podstawowa i uzupełniająca
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1.Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. III, red. Bp P. Hemperek, W. Góralski, F. Przytuła, J. Bakalarz, Redakcja Wydawnictw KUL: Lublin 1986, s. 61-212.
2.E. Szczot, Prawo wiernego do Eucharystii według Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r., Lublin 2000.
3.K. Rahner, Sakramenty Kościoła. Medytacje, przekład J. Zychowicz, Kraków 1997.
4.B. W. Zubert OFM, Interkomunia w świetle nowego Kodeksu, „Prawo Kanoniczne” 31(1988) nr 1-2, s. 13-29.
5.B. W. Zubert OFM, Chrzest - podstawą nowej podmiotowości prawnej, „Homo meditans”, t. X, Lublin 1992, s. 139-152.
6.B. W. Zubert OFM, Chrzest dziecka wbrew woli rodziców, „Prawo Kanoniczne” 39(1996) nr 3-4, s. 43-64
7.B. W. Zubert OFM, Sigillum sacramentale inviolabile est, w: Divina et humana. Księga Jubileuszowa w 65. rocznicę Księdza Profesora Henryka Misztala, red. A. Dębiński, W. Bar, P. Stanisz, Lublin 2001, s. 723-741.
8.B. W. Zubert OFM, Sakrament namaszczenia chorych. Próba wykładni obowiązujących przepisów kodeksowych, „Roczniki Nauk Prawnych” 5 (1995), s. 17-48.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1.„Ochrona Eucharystii w normach dotyczących communicatio in sacris”, w: „Annales Canonici” 1(2005), ss. 13-30, Papieska Akademia Teologiczna, Instytut Prawa Kanonicznego, Kraków 2005.
2.„Implikacje prawne nauczania Jana Pawła II o Eucharystii z uwzględnieniem II Polskiego Synodu Plenarnego”, w: Synodalność Kościoła w nauczaniu i działalności Jana Pawła II. Materiały ogólnopolskiej sesji naukowej zorganizowanej 23 października 2003 r. w Lublinie, red. S Tymosz, Wydawnictwo KUL, Lublin 2004, s. 195-216.
3.„Skutki kanoniczne pozostawania katolika w związku niesakramentalnym” w: „Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia,” t. 3, red. Bp prof. dr hab. A. Dzięga, Ks. dr M. Wróbel, Lublin 2003, ss. 105-128.
ZAŁĄCZNIK ZE ŹRÓDŁAMI:
1.Pp. Pius XII, enc. Mystici Corporis z dnia 29 VI 1943 r., AAS 35 (1943) 193-248; tekst polski: Encyklika Ojca Świętego Piusa XII Mystici Corporis Christi z dnia 29 czerwca 1943 r. „O Kościele Mistycznym Ciele Chrystusa”, Otwock, Wydaw. Te Deum, 1997, Seria: Wierność Prawdzie Katolickiej nr 7.
2.Pp. Pius XII, enc. Mediator Dei et hominum z dnia 20 XI 1947 r. AAS 39 (1947) 521-596; tekst polski: Encyklika Ojca Świętego Piusa XII Mediator Dei: o liturgii, Warszawa: Fundacja im. O. Damiana de Veuster: Bractwo Św. Piusa X, 1996, Seria: Wierność Prawdzie Katolickiej nr 6.
3.Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum concilium z dnia 4 grudnia 1963 r. w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski, Paryż 1967, s.41-98.
4.Sacra Rituum Congregatio, I instrukcja wykonawcza do konst. o liturgii św. Inter Oecumenici z dnia 26 IX 1964 r., AAS 56 (1964) 877-900; tekst polski w: PPK, z. 2, W-wa 1969 r., s. 169-222.
5.SRC, II instrukcja wykonawcza do konst. o liturgii św. Tres abhinc annos z dnia 4 V 1967 r., AAS 59 (1967) 442-448; PPK, z. 2, W-wa 1969, s. 223-237.
6.Kongregacja Kultu Bożego, III instrukcja wykonawcza do konst. o liturgii św. Liturgicae instaurationes z dnia 5 IX 1970 r., AAS 62 (1970) 692-704; PPK, t. III, z. 2, W-wa 1971.
7.Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Piąta instrukcja wykonawcza do Konstytucji o Liturgii Św. Liturgiam authenticam z dnia 7 V 2001 r. w: www.vatican.va
8.Mp. Pp. Pawła VI, Sacrum diaconatus ordinem z dnia 18 VI 1967 r., AAS 59 (1967) 697-704; PPK, z.1, W-wa 1968, s. 218-235.
9.Sobór Watykański II, dekret o ekumenizmie z dnia 21 listopada 1964 r. Unitatis redintegratio.
10.Sekretariat do spraw Jedności Chrześcijan, Dyrektorium w sprawach ekumenicznych promulgowanych przez Sobór Wat. II, Ad totam Ecclesiam z dnia 14 V 1967 r., AAS 59 (1967) 574-592; PPK, z. 2, W-wa 1969, s. 114-158.
11.Sekretariat do spraw Jedności Chrześcijan, Deklaracja na temat stanowiska Kościoła katolickiego w sprawie współudziału w Eucharystii chrześcijan różnych wyznań z dn. 7 I 1970 r., AAS 62 (1970) 184-188; PPK, t. III, z. 2, W-wa 1971.