Prawo Kościołów Wschodnich (wykład) - 2022/2023

Opis zajęć
Informacje ogólne
Prowadzący:Ks. dr hab. Leszek Adamowicz prof. KUL
Organizator:Wydział Teologii - Instytut Nauk Teologicznych
Liczba godzin tydzień/semestr: 1/15
Język wykładowy:Język polski
Kierunek studiów:Teologia kurs A (stacjonarne jednolite magisterskie) - Semestr VIII; Teologia kurs A (stacjonarne jednolite magisterskie) - Semestr X
Cele przedmiotu
C1. Przedstawienie prawa katolickich Kościołów wschodnich w systemie prawa kanonicznego Kościoła katolickiego
C2. Kształtowanie u studentów umiejętności analitycznego i syntetycznego myślenia, a także umiejętności systemowej interpretacji przepisów prawnych
C3. Zaznajomienie studentów z Kodeksem Kanonów Kościołów Wschodnich i innymi ustawami kościelnymi dotyczącymi Kościołów wschodnich
Wymagania wstępne
W1. Znajomość podstaw prawa kanonicznego – zaliczony wykład „prawo kanoniczne – przepisy ogólne”.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
WIEDZA
W_01 - student zna w podstawowym stopniu przepisy wschodniego prawa dotyczącego struktur hierarchicznych Kościołów wschodnich T_W02
W_02 - student rozumie w sposób uporządkowany i pogłębiony zagadnienia z zakresu prawa sakramentalnego Kościołów wschodnich TD_W04
UMIEJĘTNOŚCI
U_01 - student prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi przy rozwiązywaniu wybranych problemów z zakresu wschodniego prawa kanonicznego T_U06
U_02 - student uwzględnia w badaniach źródła i terminologię kanoniczno-prawną na poziomie podstawowym T_U07
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K_01 - student jest w stanie podejmować trudne zadania związane z pracą duszpasterską i pełnioną funkcją społeczno-eklezjalną TD_K03
Metody dydaktyczne
Wykład konwencjonalny i wykład z prezentacją
Treści programowe przedmiotu
Zagadnienia szczegółowe:
- historia kodyfikacji wschodniej;
- pojęcie obrządku i Kościoła sui iuris;
- Kościół sui iuris: podziały i charakterystyka;
- Patriarcha: geneza urzędu, pojęcie, sposób powoływania na urząd, zakres władzy, prawa i obowiązki; kuria patriarchalna: pojęcie, urzędy zakres kompetencji;
- Synod Biskupów Kościoła patriarchalnego: pojęcie, członkowie, zasadnicze kompetencje;
- Arcybiskup większy: pojęcie, sposób powoływania na urząd;
- Patriarcha i arcybiskup większy: podobieństwa i różnice;
- Kościoły metropolitalne sui iuris: pojęcie i charakterystyka;
- pozostałe Kościoły sui iuris: pojęcie, charakterystyka, wykonywanie władzy;
- biskup: pojęcie, podział, sposób ustanowienia, zakres uprawnień;
- kuria eparchialna: pojęcie, urzędy, kompetencje; organy kolegialne wspierające biskupa eparchialnego; Hierarcha miejsca: pojęcie, kompetencje;
- eparchia i egzarchat: pojęcie, rodzaje, organy władzy;
- sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego;
- sakramenty uzdrowienia; elementy prawa karnego;
- sakrament święceń;
- elementy prawa małżeńskiego.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Ocena niedostateczna – student nie wykazuje się wiedzą odpowiadającą połowie wiedzy wymaganej
Ocena dostateczna – student wykazuje się wiedzą odpowiadającą co najmniej połowie wiedzy wymaganej
Ocena dobra – student wykazuje się wiedzą odpowiadającą co najmniej 75% wiedzy wymaganej
Ocena bardzo dobra – student wykazuje się wiedzą odpowiadającą co najmniej 90% wiedzy wymaganej
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Literatura podstawowa

1.Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli Pp promulgatus. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, Lublin 2002.
2.Sobór Watykański II, Decretum De Ecclesiis orientalibus catholicis „Orientalium Ecclesiarum”, 21.11.1964, AAS 57 (1965), s. 76-89.

Literatura uzupełniająca

1. L. Adamowicz, Historia kodyfikacji prawa dla Wschodnich Kościołów katolickich, w: A. Dębiński, G. Górski (red.), Historia et Ius. Księga Pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Henryka Karbownika, Wyd. KUL, Lublin 1998, s. 109-119.
2. L. Adamowicz, Przynależność do Kościoła sui iuris według obowiązującego prawa kościelnego, „Roczniki Nauk Prawnych” 8 (1998) s. 129-146.
3. L. Adamowicz, Patriarcha we wschodnich Kościołach Katolickich. Geneza urzędu i procedura jego obsadzania według Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich, w: W. Bar (red.), Divina et humana. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Henrykowi Misztalowi z okazji 65 rocznicy urodzin, Wyd. KUL, Lublin 2001, s. 345-364.
4. L. Adamowicz, Wprowadzenie do prawa o sakramentach św. według Kodeksu Prawa Kanonicznego i Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich, Wyd. Polihymnia, Lublin 1999.
5. O. Khortyk, Status prawny Kościoła Arcybiskupiego większego, Wyd. Polihymnia, Lublin 2007.
6. K. Mikołajczuk, Realizacja zasady jedności sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego w prawodawstwie Kościoła katolickiego, Wyd. Jedność, Kielce 2006.
7. L. Adamowicz, Duchowni celibatariusze i duchowni żonaci – dwa konteksty posługiwania w Kościele katolickim, „Roczniki Nauk Prawnych” 25 (2015) n. 3, s. 87-114.
Kierunek studiów: Teologia kurs A (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok IV - Semestr 8
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zal. na ocenę
Etap:Rok V - Semestr 10
Punkty ECTS: 0
Forma zaliczenia: Zal. na ocenę