Instytucje opieki i wychowania (ćwiczenia)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Pedagogiki
Kod ECTS:00000-XXXX-0503CWI0576
Język wykładowy:Język polski
Kierunek studiów: Pedagogika (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 3
Forma zaliczenia: Zaliczenie na ocenę
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Instytucje opieki i wychowania
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Celem zajęć jest zapoznanie się z placówkami opieki zastępczej, zarówno tą organizowaną w formie opieki instytucjonalnej (zakładowej) oraz rodzinną opieką zastępczą. Szczególnej analizie poddane są także zagadnienia dotyczące: funkcji i celów poszczególnych form opieki, planowania i organizacji pracy wychowawczej w instytucjach opieki nad dzieckiem, kompetencji opiekuna - wychowawcy, charakterystyki wychowanków - ich praw, obowiązków oraz zasad przyjmowania do konkretnych instytucji.
Zamierzone efekty kształcenia, wyrażają się poprzez
- Wiadomości:- student definiuje każdą z form opieki zastępczej;- potrafi rozpoznać podobieństwa i różnice między poszczególnymi instytucjami;- student definiuje ich cele, zdania oraz funkcje- opisuje prawa i obowiązki wychowanka przebywającego w każdej z instytucji;- opisuje zasady kierowania, przyjmowania i przenoszenia w zakresie każdej z form opieki
Umiejętności:- student wskazuje miejsce poszczególnych form opieki w całości systemu opieki kompensacyjnej- potrafi zaprojektować dzień pracy wychowawczej w wybranej formie opieki zastępczej- charakteryzuje metody pracy wychowawcy oraz organizację pracy opiekuńczo - wychowawczej w każdej z form opieki- analizuje problemy i trudności związane z rodzicielstwem zastępczym
Postawy:- student wykazuje wrażliwość w wyrażaniu sądów na temat wychowawców podejmujących pracę w instytucjach oraz rodziców podejmujących się opieki zastępczej- cechuje go także otwartość i zaangażowanie w świadczenie pomocy dzieciom wychowującym się poza rodziną naturalną
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
1.Formy opieki szkolnej i środowiskowej: - Świetlica i internat(rys historyczny placówek, definicja świetlicy i internatu, ich rodzaje, cele, funkcje i zadania, organizacja pracy, charakterystyka wychowanków oraz kompetencje wychowawcy)
2.Zakładowe formy opieki zastępczej: - Pogotowie opiekuńczych
3.Dom dziecka(historia powstania pogotowia opiekuńczego oraz domu dziecka, podstawowe definicje, główne zadania i funkcje, przyczyny umieszczania w placówkach tego typu, struktura i funkcjonowanie placówek, prawa i obowiązki wychowanków, grupy wychowawcze w placówkach, profil preferowanego wychowawcy)
4.Rodzinne formy opieki nad dzieckiem: - Rodzina zastępcza
5.Rodzina adopcyjna
6.Rodzinny dom dziecka
7.Wioski dziecięce SOS(rys historyczny, aspekty prawne, definicja każdej z form, okoliczności powstawania, wymogi względem kandydatów na rodziców zastępczych (adopcyjnych), szkolenia przygotowujące kandydatów do pełnienia roli rodziców zastępczych, rodzaje rodzinnych form opieki (adopcji, rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka), ich podstawowe cele i sposób funkcjonowania, formy otrzymywanej pomocy i wsparcia)
8.Formy opieki resocjalizacyjnej: - Zakład poprawczy,
9.Schronisko dla nieletnich(podstawy prawne umieszczania w zakładzie poprawczym i w schronisku, rodzaje, cele i zadania instytucji, organizacja pracy - wychowania i kształcenia, zasady kierowania, przyjmowania i przenoszenia, charakterystyka wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, dokumentacja pobytu wychowanków)
10. Formy opieki leczniczo - rehabilitacyjnej : - Zakłady leczniczo - wychowawcze(rodzaje zakładów leczniczo - wychowawczych, przyczyny ich powstawania, zasady funkcjonowania, charakterystyka podopiecznych, organizacja pobytu)
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody dydaktyczne:
wykład z prezentacją, wykład konwersatoryjny, praca z tekstem, praca w grupie, metody dialogowe
Pomoce dydaktyczne:
rzutnik multimedialny, plansze, kartki brystolu, pisaki
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Literatura podstawowa:
1.Wosik - Kawala D., Rodzinne i instytucjonalne środowiska opiekuńczo - wychowawcze, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011
2.Brągiel J., Badora S., Formy pracy opiekuńczo - wychowawczej, Wyd. WSP, Częstochowa 1997
3.Brańko Z., Kuźma J. (red.), Stan i koncepcje rozwoju opieki i wychowania w Polsce, Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków 1996
4.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 X 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych (Dz. U. z dnia 30 X 2007 r.)
5."Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze" m. in. 1994, 2000, 2002.
Literatura uzupełniająca:
1.Rosiński M., Organizacja pracy opiekuńczo - wychowawczej w świetlicach, Centrum Psychologiczno - Pedagogiczne, Szczecin 1997
2.Grądzki W., Internat formą opieki wychowawczej, Białystok 2000
3.Krupiński A., Pogotowie opiekuńcze w systemie opieki nad dzieckiem, WSiP, Warszawa 1990
4.Zastempowski J., Pedagogiczne aspekty działalności domów dziecka, Centrum Doskonalenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego, Bydgoszcz 1990
5. Gutowska A., Rodzicielstwo adopcyjne. Wybrane aspekty funkcjonowania rodzin adopcyjnych, Wyd. KUL, 2008
6.Kolska K., Moje dziecko gdzieś na mnie czeka. Opowieści o adopcjach, Wyd. Znak, Kraków 2011
7.Jamrożek M., Rodzina zastępcza jako środowisko wychowawcze, Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2005
8.Telka L., Rodzinne domy dziecka. Zarys monograficzny, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000
9.Róg A., Wioski dziecięce SOS w Polsce : funkcjonowanie w lokalnych społecznościach, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prof. Stanisława Tarnowskiego, Tarnobrzeg 2009