Teologia dogmatyczna: trynitologia (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Teologii - Instytut Nauk Teologicznych
Kod ECTS:08200-XXXX-01WYK0048
Kierunek studiów: Teologia kurs B (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok III - Semestr 6
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok III - Semestr 6
Punkty ECTS: 3
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Teologia dogmatyczna: trynitologia
Efekty kształcenia:
T_K02Absolwent jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy teologicznej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów
T_U03Absolwent potrafi komunikować się na tematy teologiczno-filozoficzne ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców oraz prowadzić debatę, zwłaszcza światopoglądową
T_U04Absolwent potrafi formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia ich rozwiązania, syntetyzować różne idee i punkty widzenia z wykorzystaniem wiedzy teologicznej, filozoficznej i z zakresu dyscyplin pomocniczych
T_W03Absolwent zna i rozumie uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia oraz wybrane zagadnienia z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej w ramach teologii biblijnej, fundamentalnej, dogmatycznej, moralnej i innych dyscyplin teologicznych oraz filozofii, metafizyki, filozofii Boga, człowieka i przyrody, etyki oraz filozofii religii i kultury, a także epistemologii i metodologii nauk oraz logiki i historii filozofii
T_W04Absolwent zna i rozumie główne trendy rozwojowe teologii biblijnej, systematycznej i praktycznej
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Założenia i cel przedmiotu:

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów na kierunku ogólnym „Teologia” z teologią systematyczną (dogmatyczną) w aspekcie nauki o Bogu w Jego bycie osobowym. Chodzi o zapoznanie studentów teologii z historią doktryny o Bogu w Trójcy Osób, z jej obecnym stanem, ale przede wszystkim o wewnętrzną treść tej nauki.
Ograniczenia:

Wykład wymaga minimalnej wiedzy związanej z tzw. wstępem do teologii, podstawowej znajomości Pisma św. i metod jego badania (metody historii form i historii redakcji) oraz podstawowej wiedzy z historii filozofii, chodzi szczególnie o znajomość podstawowych kierunków i idei filozoficznych oraz pojęć, które stosuje teologia, a które zostały przetransponowane z filozofii. Wymagana jest też znajomość nauki o Bogu w jego naturze, a więc o Bogu jako bycie absolutnie jednym i jedynym. Pożyteczna (choć nie wymagana bezwarunkowo) jest znajomość języka obcego nowożytnego.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Treść programowe:

Przedmiot ma charakter systematycznej prezentacji katolickiej nauki o Bogu w Trójcy Osób. Na początku przedstawiony jest kontekst ogólno - religijny chrześcijańskiej nauki o Trójcy Świętej. Następnie omówiony jest aspekt biblijny nauki o Bogu w Trójcy osób jakie odnajdujemy zarówno w ST jak i NT. Dane objawione stanowią podstawowe źródło wiedzy na temat Boga i Jego Bytu w troistości osobowej. W tej części wykładu analizowane są dane Objawienia na ten temat, a więc kerygmat Jezusa, percepcja nauki Jezusa przez Apostołów i pierwotny Kościół chrześcijański. Następnie wykład prezentuje rys historyczny kształtowania się dogmatu trynitarnego poczynając od okresu patrystycznego, a kończąc na czasach współczesnych. W ramach tej części wykładu prezentowane są przekrojowo, ale w oparciu o konkretnych teologów poszczególne kierunki i idee związane z tematem. Akcent położony jest bardziej na treści dogmatyczne problemu, a nie na samą historię trynitologii. Na koniec przedstawiona jest treść percepcji teologicznej nauki o Trójcy tj. zagadnienia związane z relacjami międzyosobowymi Trójcy Świętej. Od strony metodologicznej przedmiot prezentowany jest w metodzie personalistycznej.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody dydaktyczne:

Wykład tradycyjny, konwencjonalny z możliwością stawiania pytań i kwestii do krótkich dyskusji oraz dopowiedzeń ze strony słuchaczy.
Forma i warunki zaliczeń:

Do zaliczenia przedmiotu student powinien opanować przynajmniej w stopniu dostatecznym wiadomości zawarte w wykładzie. W czasie egzaminu sprawdzana jest pamięciowe opanowanie materiału jak również zrozumienie treści przedmiotu. Do zaliczenia wymagana jest też znajomość podstawowej literatury przedmiotu.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Zalecana literatura - podstawowa i uzupełniająca. (wybór)

Literatura podstawowa:
Bartnik Cz. S., Dogmatyka Katolicka, t.1, Lublin 1999; Breuning W., Nauka o Bogu. Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W.Beinert, tł. J. Fenrychowa, Kraków 1999; Buxakowski J., Bóg Jedyny w Trójcy Osób. Teologia prawd wiary t. 3, Pelplin 2006; Courth F., Bóg trójjedynej miłości, tł. M.Kowalczyk, Poznań 1997; Congar Y.M.J., Wierzę w Ducha Świętego, t.1-3, tł. A. Paygert, L.Rutkowska, Warszawa 1995 – 1996; Greshake G., Wierzę w Boga Trójjedynego, Kraków 2001; Kasper W., Bóg Jezusa Chrystusa, tł. J. Tyrawa, Wrocław 1996; O’Donnell J.J., Tajemnica Trójcy Świętej, tł. P.Wilczek, Kraków 1993; Stubenrauch B., Pneumatologia – traktat o Duchu Świętym. Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W. Beinert, tł. P. Lisak, Kraków 1999; Szczurek J., D., Trójjedyny. Traktat o Bogu w Trójcy Świętej jedynym, Kraków 1999; Wokół tajemnicy Trójcy Świętej. Materiały seminarium wykładowców dogmatyki (Częstochowa 28 – 29. 09. 2000 r.) red. A. Czaja, P. Jaskóła, Opole 2000.

Literatura uzupełniająca:
Augustyn św., O Trójcy Świętej, tł. M. Stokowska, Kraków 1996; Bouyer L., Duch Święty Pocieszyciel. Duch Święty i życie w łasce, tł. A. Liduchowska, Kraków 2000; Bóg Ojciec, „Communio” 7 (1982) nr 1; Congar Y. M. J., Duch człowieka, Duch Boga, Warszawa 1996; Dalbesio A., Duch Święty w Nowym Testamencie, w Kościele, w życiu chrześcijańskim, tł. K. Mądel, Kraków 2001; Daniélou J., Trójca Święta i tajemnica egzystencji, Kraków 1994; Duch, który jednoczy. Zarys pneumatologii, pr. zb. pod red. M. Marczewskiego, Lublin 1998; Duch Święty, „Communio” 43 (1988) nr 1; Durrwell F-X., Ojciec. Bóg w swoim misterium, tł. W. Misztal, Kielce 2000; Granat W., Dogmatyka Katolicka, t. 1 – 9, Lublin 1959 - 1967; Huculak B.J., Najświętsza Trójca na tle dzieła zbawczego, Kalwaria Zebrzydowska 2000; Jankowski A., Zarys pneumatologii Nowego Testamentu, Kraków 1982; Jankowski A., Duch Dokonawca. Nowy Testament o posłannictwie eschatologicznym Ducha Świętego, Katowice 1983; Kijas Z., (red.) Niech zstąpi Duch Twój!, Tarnów 1999; Kudasiewicz J., Odkrywanie Ducha Świętego, Kielce 1998; Langkammer H., Pneumatologia biblijna, Opole 1998; Laurentin R., Nieznany Duch Święty. Odkrywanie Jego doświadczenia i Jego Osoby, tł. M. Tarnowska, Kraków 1998; Liszka P., Duch Święty, który od Ojca (i Syna ) pochodzi, Wrocław 2000; Ozorowski E., Wierzę w Ducha Świętego, Białystok 1998; Rahner K., Podstawowy wykład wiary, tł. T. Mieszkowski, Warszawa 1987; Ratzinger J., Bóg Jezusa Chrystusa. Medytacje o Bogu Trójjedynym, Kraków 1995; Schmaus M., Wiara Kościoła. Bóg jeden, Trójjedyny, Gdańsk 1992; Szczurek J., D., Bóg Ojciec w źródłach teologii. Zarys Paterologii, Kraków 2000; Świderkówna A., Bóg Trójjedyny w życiu człowieka, Kraków 1994; Vannier M – A. , Trójca Święta. Tajemnica Jedności. Teksty z Tradycji, tł. J. Naumowicz, M. Starowieyski, Warszawa 2000; Wokół tajemnicy Ducha Świętego. Materiały seminarium wykładowców dogmatyki (Góra św. Anny 20 – 21. 10. 1998 r.) red. P. Jaskóła, Opole 1998.