Systemy operacyjne (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Przyrodniczych i Technicznych - Instytut Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu
Kod ECTS:11300-XXXX-WYK0202
Kierunek studiów: Informatyka (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 2
Punkty ECTS: 4
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obowiązkowe » Systemy operacyjne
Efekty kształcenia:
K_K01Jest gotowy do oceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności oraz krytycznie ocenia odbierane treści
K_K02Wykazuje się inicjatywą i efektywnością w trakcie realizowanego projektu
K_K04Rozumie społeczne aspekty stosowania zdobytej wiedzy oraz związaną z tym odpowiedzialność
K_U01Potrafi posługiwać się wybranymi systemami operacyjnymi oraz pakietami oprogramowania użytkowego
K_U02Potrafi samodzielnie pozyskiwać i wykorzystywać informacje pomocne w rozwiązaniu określonych problemów informatycznych z dokumentacji technicznej, plików pomocy oraz zasobów Internetu i dostępnej literatury
K_U04Potrafi komunikować się z wykorzystaniem specjalistycznej terminologii oraz przy użyciu rożnych technik komunikacyjnych
K_U17Potrafi pracować indywidualnie i zespołowo, rozumie konieczność systematycznej pracy nad projektami o długofalowym charakterze. Potrafi odpowiednio określić priorytety w ramach realizowanego projektu informatycznego
K_U19Posiada umiejętność przeprowadzania testów funkcjonalnych
K_W01Rozumie współczesne znaczenie informatyki i jej zastosowań
K_W04Ma podstawową wiedzę z zakresu budowy i zarządzania systemami informatycznymi, systemów operacyjnych i sieci komputerowych
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
ZAŁOŻENIA I CELE PRZEDMIOTU:
CEL ZAJĘĆ:
Celem przedmiotu jest zaznajomienie słuchaczy z podstawowymi pojęciami oraz ideami wykorzystywanymi w systemach operacyjnych historycznych i współczesnych, jak również przedstawienie konkretnych rozwiązań zastosowanych w systemach rodzin Unix oraz Windows.
ZAMIERZONE EFEKTY KSZTAŁCENIA:
Student w trakcie wykładu ma nabyć teoretyczną wiedzę dotyczącą systemów operacyjnych - ich struktury, budowy i zasad działania. Wykład ma również stanowić podstawę do zdobycia praktycznych umiejętności ich wykorzystania i administrowania nimi. Bezpośrednimi efektami są: rozumienie architektur współczesnych systemów operacyjnych, rozumienie specyfiki budowy jądra tych systemów oraz zasad funkcjonowania elementów składowych.
WIEDZA:
Teoretyczna wiedza z zakresu systemów operacyjnych, stosowanych struktur danych i algorytmów.
UMIEJĘTNOŚCI:
- Umiejętność korzystania z narzędzi programisty w systemie Unix/Linux.
- Znajomość wybranych funkcji systemowych API systemu operacyjnego Unix/Linux.
- Podstawowe umiejętności tworzenia i zarządzania procesami w systemie Unix/Linux.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
[Dr Andrzej Bobyk - 2011/12]
TREŚĆ ZAJĘĆ:
1. Istota, rola i zadania systemu operacyjnego. Rodzaje systemów operacyjnych. Struktura systemu. Historyczny rys rozwoju systemów operacyjnych - od systemów wsadowych do interakcyjnych.
2. Ewolucja systemów operacyjnych. Właściwości i pożądane cechy systemów operacyjnych. Procesy, procesory, przetwarzanie współbieżne.
3. Komunikacja między procesami - wzajemne wyłączanie, synchronizacja i blokada. Semafory - zasada działania, implementacja. Zastosowanie semaforów w komunikacji międzyprocesowej.
4. Warstwowa budowa systemu operacyjnego. Jądro systemu: udogodnienia sprzętowe, reprezentacja procesów. Zarządzanie pamięcią operacyjną - cele. Pamięć wirtualna - implementacja.
5. Mechanizmy wejścia/wyjścia. Systemy plików - katalogi, współużytkowanie i ochrona danych. Metody organizacji pamięci pomocniczej. Integralność systemu plików.
6. Rola i zadania kolejnych warstw systemu: przydział zasobów i planowanie, mechanizmy ochrony. Sposób komunikowania się użytkownika z systemem - rozwój języków sterowania, interfejs użytkownika.
7. System operacyjny UNIX/Linux - historia, charakterystyka, struktura. Podstawowe zasady pracy. Otwieranie i zamykanie sesji. Identyfikatory i hasła. Użytkownicy i grupy użytkowników. Powłoki, zmienne powłoki i środowiska. Graficzny interfejs użytkownika (system X-Window).
8. Rodzina systemów operacyjnych Microsoft Windows - historia, charakterystyka, struktura. Podstawowe zasady pracy. Identyfikatory i hasła. Użytkownicy i grupy użytkowników. Interpretatory poleceń, skrypty, programy wsadowe.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
FORMA ZAJĘĆ:
Wykład tradycyjny.
FORMA I WARUNKI ZALICZENIA:
Egzamin pisemny w formie testu jednokrotnego wyboru - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co najmniej 50% maksymalnej liczby punktów.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
LITERATURA PODSTAWOWA:
1. A. M. Lister, R. D. Eager: Wprowadzenie do systemów operacyjnych. WNT, Warszawa 1994
2. Abraham Silberschatz, Peter B. Galvin, Greg Gagne: Podstawy systemów operacyjnych. WNT, Warszawa 2006
3. Peter P. Silvester: System operacyjny UNIX. WNT, Warszawa 1990
4. M.J. Bach: Budowa systemu operacyjnego Unix, WNT, Warszawa 1994
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. William Stallings: Systemy operacyjne. Struktura i zasady budowy. WNT, Warszawa 2006
2. Stephen Prata, Donald Martin: Biblia systemu UNIX V. Polecenia i programy użytkowe. LT&P, Warszawa 1994
3. T.W. Ogletree: Windows XP PL. Księga eksperta, Helion, Gliwice 2002
4. U. Vahalia: Jądro systemu Unix, WNT, Warszawa 2000
5. D.A. Solomon: Inside Windows NT, Microsoft Press, 1998