Psychologia kliniczna dorosłych (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Psychologii
Kod ECTS:12200-XXXX-0502WYK0038
Kierunek studiów: Psychologia (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok IV - Semestr 7
Punkty ECTS: 6
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Specjalność 1: Psychologia wspierania jakości życia » Psychologia kliniczna dorosłych
Efekty kształcenia:
K_K01Absolwent jest gotów do: przyjęcia krytycznej postawy wobec stosowanych metod badawczych i uzyskanych dzięki nim wynikom, a także wobec różnych poglądów i praktyk w zakresie psychologii.
K_K04Absolwent jest gotów do: okazania szacunku wobec osób o różnych potrzebach w zakresie różnych form pomocy psychologicznej; okazania zrozumienia dla sytuacji ludzi z różnymi problemami i trudnościami.
K_K05Absolwent jest gotów do: wyrażania dbałości o zdrowie psychiczne i fizyczne, identyfikuje indywidualne, społeczne i środowiskowe zagrożenia dla zdrowia psychicznego i somatycznego.
K_K06Absolwent jest gotów do: okazywania troski o prawidłowy przebieg diagnozy i interwencji psychologicznej, tak by nie przyniosła jakiejkolwiek szkody badanym osobom. Jest otwarty na pomoc ekspertów i superwizorów.
K_K10Absolwent jest gotów do: identyfikacji i analizy dylematów etycznych związanych z podejmowaniem konkretnych działań i interwencji psychologicznych.
K_U01Absolwent potrafi: wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin do analizowania i interpretowania ludzkich zachowań; potrafi wskazać i opisać uwarunkowania (osobowe, społeczne oraz kulturowe) różnych zachowań człowieka oraz funkcjonowania określonych grup społecznych i organizacji posługując się wybranymi podejściami teoretycznymi.
K_U07Absolwent potrafi: posiada umiejętność diagnozy psychologicznej, w tym diagnozy w zakresie zachowania, osobowości, różnic indywidualnych, procesów orientacji i regulacji psychicznej z odniesieniem do normy psychologicznej i psychopatologii.
K_U11Absolwent potrafi: analizować przyczyny i źródła zachowań człowieka oraz przewiduje ich ogólne konsekwencje w aspektach psycho-bio-społecznym; umie opracować propozycje oddziaływań ukierunkowanych na zmianę postaw i zachowań w różnych obszarach praktyki psychologicznej.
K_U12Absolwent potrafi: potrafi kompetentnie posługiwać się testami oraz innymi technikami badań psychologicznych z poszanowaniem aspektów prawnych i etycznych.
K_W01Absolwent zna i rozumie: ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat przedmiotu, metodologii i celów psychologii oraz jej subdyscyplin.
K_W02Absolwent zna i rozumie: terminologię używaną na gruncie psychologii i jej subdyscyplin; posiada pogłębioną wiedzę o historii psychologii oraz jej współczesnych głównych nurtach i koncepcjach.
K_W11Absolwent zna i rozumie: posiada wiedzę na temat różnych form patologii społecznych, zachowań ryzykownych oraz możliwości oddziaływań psychoprofilaktycznych w tym zakresie; ma uporządkowaną wiedzę na temat różnego rodzaju zaburzeń funkcjonowania jednostki i metod ich diagnozowania; zna koncepcje (psychologiczne, biologiczne, interakcyjne i społeczne) wyjaśniające powstawanie i utrzymywanie się tych zaburzeń oraz różne formy udzielania pomocy psychologicznej (psychoprofilaktyka, psychoterapia, rehabilitacja, psychoedukacja, poradnictwo etc.).
K_W13Absolwent zna i rozumie: zna etapy i zasady realizowania procesu diagnostycznego dla różnych celów oraz sposoby integracji rezultatów uzyskanych za pomocą różnych narzędzi badawczych.
K_W14Absolwent zna i rozumie: zasady etyki zawodowej psychologa; zna podstawowe zasady ochrony własności intelektualnej oraz prawa autorskiego.
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Wymagania wstępne Uczestnictwo w ćwiczeniach Celem wykładu jest przedstawienie szerokiego spektrum psychologicznych problemów klinicznych człowieka dorosłego. Istotnym elementem prowadzonych zajęć jest ukazywanie konieczności poszanowania godności człowieka chorego - jego prawa do rozwoju, autonomii, samodzielności i decydowania o sobie, tak długo, jak to jest możliwe Ważną częścią wykładu jest prezentacja i analiza różnych (odpowiednich do treści wykładu) przypadków klinicznych.
Zamierzone efekty kształcenia Wiedza: Student potrafi rozpoznać i opisać w języku klinicznym istniejące obszary zaburzeń (poznawcze, emocjonalne, relacyjne, wolitywne, charakterologiczne i in.) obecne u osób przewlekle chorych, wskazać psychologiczny mechanizm ich powstawania i dynamiki. Psychologiczne problemy dotyczą chorych leczonych ambulatoryjnie oraz w różnych oddziałach szpitalnych: psychiatrycznym, neurologicznym, dermatologicznym, położniczym, ginekologicznym, kardiologicznym, rehabilitacyjnym, onkologicznym, chirurgicznym, gastrologicznym, chorób zakaźnych i in. Umiejętności: Student nabywa umiejętność obserwacji istniejących zaburzeń, ich oceny i analizy (z uwzględnieniem współczesnych systemów klasyfikacji zaburzeń - DSM i ICD) oraz projektowania programu wsparcia psychologicznego w radzeniu sobie z nimi. Potrafi stosować nabyte umiejętności w opiniowaniu sądowym w sprawach karnych i cywilnych (rodzinnych). Postawy: Student staje się bardziej wrażliwy na problemy psychologiczne związane z chorobami somatycznymi oraz problemy życiowe mogące być czynnikiem ryzyka zaburzeń zdrowia psychicznego i somatycznego. Ma szacunek dla godności człowieka chorego i przysługujących mu praw, jest uwrażliwiony na pojawienie się problemów w jego kontakcie z osobą ujawniającą zaburzenia zdrowia psychicznego i somatycznego.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Zajęcia 1. Wykład wprowadzający w problematykę zdrowia i choroby - propozycje WHO; modele zdrowia i choroby: biologiczny, socjologiczny, holistyczno-funkcjonalny
Zajęcia 2. Poznawczy i emocjonalny wymiar choroby - sposób doświadczania własnej choroby (aspekt strukturalny i dynamiczny), reprezentacja poznawcza choroby, emocje związane z chorobą (uwarunkowania społeczne, sytuacyjne, podmiotowe)
Zajęcia 3. Radzenie sobie z chorobą - zachowania adaptacyjne, zachowania obronne, uwarunkowania (typologia zachowań - poznawcze, emocjonalne, dynamika sposobów zmagania się z chorobą w zależności od etapu choroby)
Zajęcia 4. Czynniki warunkujące zmaganie się z chorobą: rodzaj choroby, osobisty i społeczny wymiar diagnozy klinicznej, czynniki osobowościowe, dostępność wsparcia
Zajęcia 5. Efektywność radzenia sobie z chorobą - kryteria oceny efektywności radzenia sobie z chorobą (dobrostan psychiczny, społeczny, fizyczny, duchowy). Pozytywne i negatywne skutki zmagania się z chorobą przewlekłą u osób chorych i opiekunów (wypalenie sił, zespół bezradności, pozytywny wzrost - PTG)
Zajęcia 6. Psychosomatyka - przedmiot, podstawowe założenia, kierunki badań, funkcjonujące modele psychologiczne (medycyna psychosomatyczna, medycyna behawioralna), udział czynnika psychogennego w powstawaniu chorób somatycznych
Zajęcia 7. Choroby psychosomatyczne a osobowość, zespół psychosomatyczny, aleksytymia, niewłaściwe przetwarzanie emocji, wzory reagowania (poznawcze, emocjonalne, behawioralne - WZA, WZC, WZD)
Zajęcia 8. Propozycje form wsparcia psychologicznego w chorobach psychosomatycznych (aspekt poznawczy, emocjonalny, organizacyjny - związany z planowaniem własnego życia i nadawaniem znaczeń)
Zajęcia 9. Psychologiczny wymiar chorób psychicznych (schizofrenie, depresje) - doświadczanie i zmaganie się z chorobą przez osobę chorą i jej rodzinę; stereotypy i marginalizacja osób chorych i ich rodzin
Zajęcia 10. Ocena potrzeb osób chorych psychicznie i ich rodzin, integracja osób chorych psychicznie ze społecznością lokalną, kreatywność osób chorych (arteterapia), propozycje wsparcia psychologicznego osób chorych i ich rodzin
Zajęcia 11. Psychologiczny wymiar chorób nowotworowych - doświadczanie choroby i jej wartościowanie przez osoby chore; ocena poznawcza i doświadczenia emocjonalne w zależności od typu diagnozy, etapu choroby, czynników sytuacyjnych, efektywności leczenia, perspektywa przyszłości i radzenie sobie z chorobą
Zajęcia 12. Psychologiczny i społeczny wymiar chorób dermatologicznych: łuszczyca, trądzik pospolity; łysienie plackowate; bielactwo, sklerodermia. Czynniki ryzyka marginalizacji, jakość życia, propozycje wsparcia psychologicznego
Zajęcia 13. Zadania psychologa w opiniodawstwie psychologicznym w sprawach karnych - poczytalność/niepoczytalność - kryteria diagnostyczne, uwarunkowania, skutki psychologiczne i prawne
Zajęcia 14. Zadania psychologa w sprawach rodzinnych (świeckich) - rozwód, separacja, opieka rodzicielska (art. 56 i 61 kro)
Zajęcia 15. Zadania psychologa w sprawach rodzinnych (prawo kościelne). Orzekanie o ważności/nieważności małżeństwa z przyczyn natury psychicznej (Dyspozycje Kanonu 1095 KPK)
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody i pomoce dydaktyczne:
Formą zajęć jest wykład. Stosowane pomoce dydaktyczne: laptop, rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, mikrofon, prezentacje autorskich badań ilustrujących omawiane zagadnienia kliniczne.
Forma i warunki zaliczenia:
Egzamin ustny, odwołujący się do treści wykładu oraz literatury podstawowej.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Literatura podstawowa
1. Brzeziński, J., Cierpiałkowska, L. (2008). Zdrowie i choroba. Problemy teorii, diagnozy i
praktyki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
2. Cierpiałkowska, L. (2007). Psychopatologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR.
3. Sęk, H. (red.). (2007). Psychologia kliniczna. T. 1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
4. Steuden,S., Okła, W. (2007). Jakość życia w chorobie. Lublin: Wydawnictwo KUL.
5. Steuden, S., Janowski, K. (2002). Schorzenia psychodermatologiczne. Przegląd
Dermatologiczny, 3, 89, 175-183.
Literatura uzupełniająca
1. Lindzey, S., Powell, G. (Eds.). (2007). The Handbook of Clinical Adult Psychology.
London: New York.
2. Janowski, K., Steuden, S. (Eds.). (2009). Biopsychosocial Aspects of Heath and Disease,
Vol. 1 i 2. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
3. Carson, R.C., Butcher, J.N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń, Tom 1 i 2. Gdańsk:
GWP