Psychopedagogika prenatalna (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Pedagogiki
Kod ECTS:14900-XXXX-0503WYK0220
Język wykładowy:Język polski
Kierunek studiów: Pedagogika (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok III - Semestr 6
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Założenia i cele przedmiotu: nabycie wiedzy dotyczącej prenatalnego rozwoju człowieka, warunków optymalizujących i utrudniających ten rozwój oraz komunikacji prenatalnej, jak też umiejętności pracy z rodzinami oczekującymi urodzenia dziecka; przyswojenie przekonania o „statusie ontycznym płodu ludzkiego” i postawy szacunku wobec dziecka prenatalnego i rodziców w procesie prokreacji; wyrobienie nawyku stosowania nazewnictwa, które respektuje podmiotowość matki i dziecka poczętego oraz sprzyja tworzeniu więzi rodziców z nim.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Treści programowe:
Status metodologiczny psychologii prenatalnej.
Rys historyczny zainteresowań prenatalnym okresem życia oraz rozwoju badań w tym zakresie i ich obecny stan.
„Stary” i „nowy” paradygmat w podejściu do dziecka prenatalnego.
Przygotowanie do poczęcia (pośrednie i bezpośrednie), poradnictwo prekoncepcyjne.
Ogólna charakterystyka rozwoju prenatalnego – cechy rozwoju, czynniki rozwoju, okresy krytyczne i sensytywne.
Czynniki optymalizujące, sprzyjające oraz zaburzające rozwój prenatalny.
Rozwój dziecka przed urodzeniem – rozwój fizyczny, psychoruchowy, nabywanie przez dziecko kompetencji w zakresie wszystkich zmysłów (odbiór bodźców i reakcja, selekcja, uczenie się, preferencje), przejawy funkcjonowania układu nerwowego (świadomości, rytmów aktywności, uczenia się i przejawy pamięci prenatalnej), rozwój emocji, stany behawioralne, zróżnicowanie indywidualne i płciowe.
Transmisja przeżyć matki do dziecka, komunikacja i stymulacja prenatalna.
Długofalowe konsekwencje negatywnych doświadczeń prenatalnych dla postnatalnego funkcjonowania człowieka.
Wychowanie prenatalne oraz edukacja prenatalna. Podstawy pedagogiki prenatalnej.
Doświadczenie rodzenia się dla dziecka, trauma rodzenia, prewencja, pomoc w sytuacji traumy rodzenia.
Prezentacja filmów obrazujących rozwój dziecka przed urodzeniem oraz filmów edukacyjnych, pomocnych w edukacji na temat prenatalnego rozwoju człowieka.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja filmów oraz podręczników stosowanych w realizacji przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”.
Forma i warunki zaliczenia zajęć: zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium z materiału wykładowego oraz lektur.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Literatura:
Kornas-Biela D. Okres prenatalny. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. T.2., Warszawa, PWN, 2004, s. 15-46 (wyd. trzecie).
Kornas-Biela D. Wokół początku życia ludzkiego. Warszawa, 2002, Instytut Wydawniczy PAX (s. 5-40). (Wyd. I: 1993, Warszawa, Nasza Księgarnia).
Kornas-Biela D. Dziecko prenatalne jako przedmiot zainteresowań psychologicznych organizacji i stowarzyszeń naukowych. W: Kornas-Biela D. (red.) Oblicza dzieciństwa. Lublin, 2002, Towarzystwo Naukowe KUL, s. 225-252.
Kornas-Biela D. Podejście psychodynamiczne w psychologii prenatalnej. Czasopismo Psychologiczne, 2003, T.9., Nr.2., s. 179-191.
Kornas-Biela D. Kształtowanie się zdolności słuchowych w prenatalnym okresie rozwoju dziecka, „Opuscula Logopaedica”, in honorem Leonis Kaczmarek, 1993, s. 143-158.
Kornas-Biela D. Dźwiękowa stymulacja prenatalna i jej konsekwencje dla rozwoju dziecka. „Annales Academiae Medicae Bydgostiensis”, 1992, Tom V, Supl. s. 129-133;
Kornas-Biela D. Kształtowanie się przywiązania matki i dziecka w prenatalnym okresie jego rozwoju. W: A. Biela, Cz. Walesa (red.) Problemy współczesnej psychologii, Lublin, 1992, PTP, s. 249-257.
Kornas-Biela D. Zagrożenia rozwoju dziecka w pierwszej fazie jego życia. W: B. Balcerzak- Paradowska (red.) Sytuacja dzieci w Polsce w okresie przemian. Warszawa, 1999, IPSS, s. 158-177.
Kornas-Biela D. Psychogenne uwarunkowania rozwoju człowieka w okresie prenatalnym a dziecięce porażenie mózgowe. W: Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy mowy. Warszawa, 1997, Wyd. DiG, s. 86-99.
Kornas-Biela D. Rodzina w kontekście wychowania prenatalnego. Roczniki Teologiczne. nr 10, Nauki o Rodzinie, 2005, s. 35-53.
Kornas-Biela D. Chrześcijańskie wychowanie prenatalne odpowiedzią na dar. W: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Lublin, 2007, Wydawnictwo KUL, s. 453-470.
Wybrana pozycja W. Fijałkowskiego.