Socjologia wychowania (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Pedagogiki
Kod ECTS:14200-XXXX-0503WYK0092
Język wykładowy:Język polski
Kierunek studiów: Pedagogika (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 2
Punkty ECTS: 3
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Socjologia wychowania
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Wykład stawia sobie jako cel zapoznanie z przedmiotem socjologii ; wprowadzenie w terminologię socjologiczną i definicje podstawowych pojęć użytecznych w analizach na terenie tej dyscypliny; ukazanie dorobku zwłaszcza w odniesieniu do klasycznych autorów; bliższe analizy uwarunkowań społeczno - kulturowych wychowania (zarówno gdy chodzi o " pierwotne" środowiska wychowawcze, jak i tło kulturowe , ustrojowe, ekonomiczne). Student powinien w oparciu o teoretyczne podstawy oraz terminologię z zakresu omawianej dyscypliny rozumieć zjawiska i współczesne uwarunkowania społeczno - kulturowe życia i procesu wychowawczego; umieć rozróżnić, wyjaśnić i krytycznie ocenić specyfikę kontekstową poszczególnych środowisk, ich rolę i perspektywy rozwojowe - zwłaszcza w odniesieniu do młodych generacji oraz wykazać się zdolnością do umiejętnego doboru najbardziej "diagnostycznych" obszarów dla aktualnych analiz z zakresu socjologii. Student winien także w praktyce podejmować próby rozpoznawania obszarów koniecznych działań na rzecz usprawniania środowiska, by stanowiło ono właściwe, z punktu widzenia celów rozwojowych i wychowawczych, jak i potrzeb społecznych, warunki dla przebiegu procesu wychowawczego i jego pożądanych efektów.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
Problematyka społeczno- kulturowych kontekstów przebiegu procesu wychowawczego. W tych ramach sytuuje się zarówno konieczność operacjonalizacji podstawowych pojęć jakimi posługuje się ta dyscyplina w płaszczyźnie teoretycznej (m.in. definicje osobowości społecznej, środowiska społecznego i wychowawczego, instytucji społecznej, więzi społecznej, czynności społecznej, zbiorowości społecznych); prezentacja klasycznych i współczesnych teorii odnoszących się do sposobu funkcjonowania społeczeństw; analiza mikro i makro - środowisk społecznych tworzących określone uwarunkowania życia oraz wybranych procesów społecznych w tym wychowania. W szczegółowej problematyce mieszczą się zatem mechanizmy oddziaływań wychowawczych w podstawowych grupach i środowiskach, takich m. in. jak:- rodzina, grupy rówieśnicze, szkoła, Kościół, jak i uwarunkowania procesu wychowawczego w szerszych kontekstach; kulturowym, ekonomicznym , ustrojowym , medialnym. Omawiane są wybrane zmienne warunkujące proces wychowawczy w ujęciu systemowym- społeczeństwo wychowujące (w oparciu o koncepcje F. Znanieckiego) i jego wybrane płaszczyzny - wartości, ideologie, potrzeby społeczne, aktualne normy i wzory osobowe, system symboliczny, system legitymizacyjny, style oddziaływań wychowawczych, cechy ustrojowe, uwarunkowania ekonomiczne.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
-Metody dydaktyczne: wykład konwencjonalny ( tradycyjny).

-Forma i warunki zaliczenia zajęć: obecność na wykładzie, przygotowanie lektur, egzamin końcowy.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
J.Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa, 1970, ( rozdz. IV - Kultura definicje ss. 69 - 90 , rozdz. V - Socjologiczne koncepcje człowieka i osobowości, s. 104 - 148, rozdz. VII - Zbiorowości społeczne, ss. 240 - 457);J.Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993 (rozdz. I- Człowiek istotą społeczną, ss. 7 - 13 , rozdz. II- Jednostka a społeczeństwo- ss.17 - 26, rozdz. III- Osobowość, socjalizacja, postawy, ss. 37 - 44):J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1999 (rozdz. VII. Naród jako społeczność ideologiczno - kulturowa, Kształtowanie się kultury i świadomości narodowej, ss. 146 - 152); D. Jankowska, Koncepcja wychowania F. Znanieckiego i jej znaczenie dla współczesnej pedagogiki, Warszawa 1996 (rozdz. II System socjologiczny Floriana Znanieckiego w tym: -System socjologii teoretycznej F. Znanieckiego - charakterystyka podstawowych układów społecznych; czynności społeczne, stosunki społeczne, osobowości społeczne, grupy społeczne, ss. 61 - 70);
Literatura uzupełniająca :
B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003 (rozdz. I. Charakter socjologii i historyczne warunki jej powstania ss. 19 - 49;rozdz. IV Zmiana społeczna ss. 93 - 109; rozdz. V Interakcje społeczne, ss. 119 - 132; rozdz. VI Socjalizacja ss. 137 - 154); T. Szczurkiewicz, Socjologia naukowa a socjologia popularna, Poznań 2008;R. Podgórski, Homo socjologicus w strukturze wartości, Rzeszów 2008, rozdz. V Przeobrażenia aksjologiczne wobec problemów współczesności ss. 70 - 77;Współczesne teorie socjologiczne, red. A. Jasińska- Kania, L.M. Nijakowski,J. Szacki, M. Ziółkowski, Warszawa 2006,rozdz. IG.C. Homans, Stan obecny teorii socjologicznej, ss. 33 - 43;
Społeczeństwo polskie w procesie zmian, red. U. Bejma, Warszawa 2008