Wstęp do socjologii prawa (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Nauk Socjologicznych
Kod ECTS:10900-XXXX-05WYK0475
Kierunek studiów: Socjologia (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok II - Semestr 3
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty do wyboru » Wstęp do socjologii prawa
Efekty kształcenia:
K_K05Absolwent jest gotów do zachowania się w sposób profesjonalny, przestrzegając zasad etyki zawodowej.
K_U01Absolwent potrafi interpretować w podstawowym zakresie zjawiska społeczno-kulturowe w perspektywie łączącej klasyczne i współczesne tendencje w nauce i praktyce socjologicznej.
K_W02Absolwent zna i rozumie wiedzę na temat człowieka i jego form aktywności oraz ich instytucjonalizacji w zbiór zasad i reguł życia społecznego.
K_W04Absolwent zna i rozumie struktury, procesy i uwarunkowania wybranych zjawisk społecznych.
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
Wprowadzenie studenta w problematykę prawoznawstwa w ogólności i socjologii prawa w szczególności, zaznajomienie go z podstawowymi pojęciami prawa, prawoznawstwa i socjologii prawa. Dostarczenie mu wiedzy umożliwiającej dostrzeganie i rozumienie społecznego wymiaru i społecznych odniesień prawa oraz podstawowych informacji na temat socjologii prawa jako autonomicznej dyscypliny naukowej.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
1 Prawo jako przedmiot refleksji naukowej. Dogmatyczne i teoretyczne nauki o prawie (filozofia prawa, jurysprudencja, teoria prawa, socjologia prawa).
2 Prawo w znaczeniu przedmiotowym i w znaczeniu podmiotowym oraz relacje między nimi. Teorie prawa podmiotowego (uprawnienia), prawa negatywne i pozytywne.
3 Przegląd podstawowych typów koncepcji prawa: prawnonaturalne i pozytywistycznoprawne; etatystyczne (monistyczne) i nieetatystyczne (pluralistyczne); przymusowe i nieprzymusowe; normatywistyczne i realistyczne; jednopłaszczyznowe i wielopłaszczyznowe.
4 Norma prawna a przepis prawny. Rodzaje przepisów prawnych. Cechy i struktura normy prawnej. Akt normatywny i jego budowa.
5 Wykładnia prawa, wnioskowania prawnicze. Tworzenie, stosowanie i wykonywanie prawa.
6 Źródła prawa, także w kontekście Konstytucji RP. Hierarchiczna struktura systemu prawnego. Reguły kolizyjne.
7 Stosunek prawny. Podmiotowość prawna: zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych. Osoby fizyczne i osoby prawne. Dyskusja nad paremią: Omne jus hominum causa constitutum est.
8 Ogólna charakterystyka wybranych gałęzi prawa ze szczególnym uwzględnieniem prawa konstytucyjnego i międzynarodowego prawa publicznego.
9 Prawo a moralność i sprawiedliwość. Rządy prawa/państwo prawa/praworządność. Prawa człowieka i ich ochrona prawna.
10 Wybrane zagadnienia prawa własności intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem plagiatu.
11 Wątki socjologicznoprawne w prawoznawstwie i socjologii XIX i początku XX w.
12 Powstanie socjologii prawa w Polsce i na świecie. Rola teorii prawa Leona Petrażyckiego i jego uczniów.
13 Społeczne funkcje i działanie prawa. 13 Świadomość prawna i postawy wobec prawa.
14 Współczesne koncepcje pluralizmu prawnego. Publiczne i prywatne porządki prawne.
15 Główne problemy socjologii prawa w Polsce
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody dydaktyczne: Wykład
Forma i warunki zaliczenia zajęć: Egzamin pisemny, 5 pytań otwartych w oparciu o wykład i literaturę, wymóg poprawnej odpowiedzi na min. 3 pytania.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
A. Kojder, Godność i siła prawa. Szkice socjologicznoprawne, Warszawa 2001; A. Korybski, L. Leszczyński, A. Pieniążek, Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 2003; K. Motyka, Kantorowicz Hermann Ulrich, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 5, Lublin 2005, s. 174-176; K. Motyka, Petrażycki Leon, Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7, Lublin 2007, s. 138-142; K. Motyka, Prawo-socjologia prawa-polityka prawa. Wątki Petrażycjańskie w twórczości naukowej Adama Podgóreckiego, w: A. Kojder, J. Kwaśniewski (red.), Między autonomią a kontrolą, Warszawa 1992, s. 88-100; L. Petrażycki, O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa, Warszawa 2002; A. Pieniążek, M. Stefaniuk; Socjologia prawa. Zarys wykładu, Zakamycze 2005