Historia katolickiej nauki społecznej i myśl społeczna Jana Pawła II (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Nauk Socjologicznych
Kod ECTS:14901-XXXX-05WYK0270
Kierunek studiów: Socjologia (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 1
Punkty ECTS: 5
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Etap:Rok I - Semestr 2
Punkty ECTS: 5
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Historia katolickiej nauki społecznej i myśl społeczna Jana Pawła II
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
KNS nie jest dogmatem Kościoła, ale zbiorem niezmiennych wartości oraz wynikających z nich zasad, w oparciu o które można budować sprawiedliwy ład społeczny. Przymiotnik sprawiedliwy w odniesieniu do KNS ujmuje sprawiedliwość zgodnie z jej szerokim, etycznym znaczeniem, jako sprawiedliwość społeczną.Wykład ma na celu zapoznać studentów z wybranymi zagadnieniami KNS i z treścią kluczowych, społecznych dokumentów Kościoła. Ponadto zapoznanie studentów z kontekstem powstania każdego z analizowanych dokumentów, ustalenie ich oryginalnego autora, formy narratywnej i sposobu argumentacji, z jednej strony wprowadza w kulisy i ukazuje proces, w jakim zwykle powstają społeczne dokumenty Kościoła, z drugiej strony uwzględnienie szerszego kontekstu umożliwia krytyczną analizę tekstu. Celem wykładu jest wykształtowanie u studentów zdolności postrzegania kwestii społecznych z perspektywy zasad i wartości KNS.
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
System i zagadnienia szczegółowe
1. KNS jako dyscyplina naukowa: definicja, przedmiot, cel, metoda, źródła;
2. Oświecenie i transformacje społeczne jako cywilizacyjny kontekst kwestii społecznej;
3. Wartości i zasady KNS: godność osoby, personalizm, solidarność, subsydiarność, dobro wspólne, sprawiedliwość społeczna;
4. Prawa człowieka: kontekst filozoficzno-historyczny, podział, charakterystyka, korelacja praw i obowiązków;
5. Spór o źródła prawa: Arystoteles, Augustyn, Hobbes, Kant, Radbruch, KNS;
6. Rodzina zadania i obowiązki;
7. Społeczeństwo sekularne, a religia instytucjonalna;
8. Państwo i społeczeństwo: społeczeństwo obywatelskie, struktury pośrednie, granice demokracji;
9. Ideologia i światopogląd, koncepcje uspołecznienia: indywidualizm i kolektywizm;
10. Liberalizm, libertarianizm, globalizm;
11. Socjalizm, komunizm, faszyzm, postmodernizm;
12. Terroryzm, a wojna sprawiedliwa;
13. Media i etyka mediów;
14. Troska o ekologię jako przejaw solidarności globalnej;
15. Emigracja: prawo do emigracji, emigracja poakcesyjna, tożsamość emigracyjna.
Historia:
16. Myśl społeczna w Nowym Testamencie.
17. Myśl społeczna u Augustyna.
18. Społeczny system Tomasza z Akwinu.
19. Szkoła w Salamance: de Vittoria i Suarez.
20. Prekursorzy KNS.
21. KNS a neoscholastyka.
22. Encyklika społeczna jako forma przekazu społecznego nauczania Kościoła.
23. Rerum novarum konstruktywne stanowisko papiestwa w kwestii społecznej.
24. Quadragesimo anno i propozycja nowego ustroju.
25. Społeczna suma Piusa XII.
26. Jan XXIII i zmiana kierunku w KNS.
27. Populorum progressio, w kierunku zrównoważonego rozwoju.
28. Laborem exercens. Praca jako wartość podmiotowa.
29. Centessimus annus. Transformacje ustrojowe: demokracja, gospodarka rynkowa.
30. Caritas in veritate. Etyczne implikacje globalizacji.
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody dydaktyczne: Wykład konwencjonalny, z możliwością dyskusji.
Forma i warunki zaliczenia zajęć: Egzamin odbywa się w terminie wyznaczonym przez Dziekanat WNS KUL. Istnieją dwie formy egzaminu: ustna i pisemna, wybór formy egzaminu należy do egzaminującego. Egzamin ustny trwa ok. 15 minut, egzamin pisemny trwa ok. 45 minut. Warunkiem zdania egzaminu jest wykazanie się wiedzą przekazana podczas wykładów. Wysokość oceny określa się według następujących kryteriów: rozumienie zagadnienia, wiedza i umiejętność wyjaśnienia poszczególnych kwestii, umiejętność argumentacji uzasadniającej wypowiedź, umiejętność formułowania odpowiedzi na pytanie w sposób jasny i spójny. Obecność na wykładzie nie jest obowiązkowa.
Literatura podstawowa i uzupełniająca
Obowiązkowa dla studentów:
Dokumenty Nauki Społecznej Kościoła, red. M. Radwan i in., (KUL) Lublin 1996; Papieska Rada Iustitia et Pax, Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, (Jedność) Kielce 2005; Katolicka Nauka Społeczna. Podstawowe zagadnienia życia gospodarczego, Red. J. Kupny, S, Fel, (Uniwersytet Śląski) Katowice 2003; Mazurek F.J., Personalistyczno-integralne ujęcie Katolickiej Nauki Społecznej w eksplikacji Stefana Kardynała Wyszyńskiego, (Polihymnia) Lublin 1999; Spieker M., Obrońca państwa prawa. Jan Paweł II i obrona życia, w: Służba prawdzie wolności i życiu, red. E. Albińska, S. Fel, (KUL) Lublin 2008, ss. 37-54; Roos L., Wolność i prawda. Wkład Jana Pawła II w tworzenie podstaw etyki demokracji, Służba prawdzie, wolności i życiu, red. E. Albińska, S. Fel, (KUL) Lublin 2008, w: 103-117.
Opcjonalna:
Anzenbacher A, Christliche Sozialethik. Einfuehrung und Prinzipien, (Schoening) Paderborn 1998; Klueber F, Katholische Gesellschaftslehre. Geschichte und System, (Fromm) Osnabrueck 1968; Mazurek F.J,. Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, (KUL) Lublin 2001; McCoubrey H., White N.D., Texbook on Jurisprudence, (Oxford) 1999; Nell-Breuning von O., Gerechtigkeit und Freiheit. Gruendzuge katholischer Soziallehre, (Olzog) Muenchen 1985; Nell-Breuning von O., Der Wert der Arbeit und der Weg zur Gerechtigkeit, (Herder) Freiburg 1981; New Dictionary of Catholic Social Thought the, red. J.A. Dwyer, E.L. Montgomery, Collegeville, Minn. 1994; Political Thinkers. From Socrates to the Present, red. D. Boucher I P. Kelly, (Oxford) 2007; Społeczne Dokumenty Kościoła (od Leona XIII do współczesnych); Strzeszewski C., Katolicka Nauka Społeczna (KUL) Lublin 1994.