Historia filozofii (wykład)

Opis przedmiotu
Informacje ogólne
Organizator:Wydział Nauk Społecznych - Instytut Pedagogiki
Kod ECTS:08100-XXXX-0503WYK0252
Język wykładowy:Język polski
Kierunek studiów: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 1
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Historia filozofii
Kierunek studiów: Pedagogika specjalna (stacjonarne jednolite magisterskie)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 1
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Historia filozofii
Kierunek studiów: Pedagogika (stacjonarne I stopnia)
Lokalizacja w planach rocznych:
Etap:Rok I - Semestr 1
Punkty ECTS: 2
Forma zaliczenia: Egzamin
Rozkład zajęć 2023/2024
Rozkład zajęć 2022/2023
Lokalizacja w programie modułowym:
Moduł programowy:Przedmioty obligatoryjne » Historia filozofii
Cele przedmiotu
Wymagania wstępne
wykład w sposób syntetyczny ukazuje specyfikę historii filozofii jako nauki humanistycznej oraz charakteryzuje jej zadania i cele; poprzez ukazanie najbardziej reprezentatywnych przedstawicieli poszczególnych kierunków filozoficznych na przestrzeni epok wprowadza w samą filozofię; przedstawia ją przede wszystkim w jej klasycznym paradygmacie tzn. rozumianą jako bezinteresowne poszukiwanie prawdy dla samej prawdy, jako stawianie najbardziej fundamentalnych pytań natury egzystencjalnej, metafizycznej, antropologicznej, czy etycznej i poszukiwanie odpowiedzi na drodze racjonalnego dyskursu bazującego na doświadczeniu rzeczywistości; przekonuje, że filozofia jest nauczycielką, która dostrzega doniosłość najważniejszych problemów, jakie od wieków nurtują ludzkość, która dostarcza niezmiernie ważnej dla rozumienia rzeczywistości terminologii naukowej (takie terminy jak substancja, materia, racjonalizm, realizm, idealizm relatywizm, krytycyzm, sceptycyzm są wyjaśniane przy omawianiu różnych doktryn), która wreszcie daje krytyczną ocenę istotnych nurtów i stanowisk i zaprawia przy tym do logicznego myślenia i obiektywizmu, które okazują się bardzo ważne w budowaniu syntezy naukowej i w zespołowym rozwiązywaniu wielu doniosłych współczesnych kwestii interdyscyplinarnych (np. kwestia wolności, godności człowieka czy odpowiedzialności)
Efekty kształcenia dla przedmiotu
Metody dydaktyczne
Treści programowe przedmiotu
wykład wprowadza w problematykę filozoficzną (metafizyka, logika, teoria poznania, antropologia, etyka), jak i historyczno-filozoficzną; prezentacja poglądów filozoficznych poszczególnych myślicieli ubogacona jest elementami biograficznymi; wiele uwagi poświęca się klasycznej koncepcji filozofii, ukazując także jej odmienność co do przedmiotu (całość rzeczywistości), celu (bezinteresowne poszukiwanie prawdy dla niej samej - scire propter scire) i metody (wyjaśnianie racjonalne) od wielu współczesnych nurtów filozofowania, które często wybierają minimalizm filozoficzny, redukcjonizm czy irracjonalizm; w przedstawieniu dziejów i twórczości poszczególnych myślicieli dąży się do uwypuklenia różnicy pomiędzy filozofią a innymi działami kultury (umiejętności praktyczne, religia, światopogląd, ideologia, moralność, nauka); szczególnie eksponuje się fundamentalny dla kultury i cywilizacji łacińskiej porządek rozumu i wiary (ratio et fides) oraz mądrości i wiedzy (sapientia et scientia), który wyraża się w słynnej scholastycznej formule fides quaerens intellectum (wiara poszukująca zrozumienia); wykład ukazuje najważniejsze postacie i nurty w dziejach myśli filozoficznej (filozofowie jońscy, Sokrates, Platon, Arystoteles, Plotyn, Augustyn, Boecjusz, Anzelm, Tomasz z Akwinu, Kartezjusz, Pascal, Malebranche, Spinoza, Leibniz, Locke, Hume, Kant, Hegel, Comte, J.S. Mill, Kierkegaard, Nietzsche, Husserl, Scheler ...) oraz wyjaśnia najbardziej znaczące terminy filozoficzne (hylozoizm, hylemorfizm, agnostycyzm, sceptycyzm, empiryzm, relatywizm, deizm, panteizm, realizm, racjonalizm, idealizm ...); oprócz ujęcia systematycznego, które z konieczności jest dość skrótowe, zwraca się uwagę na ujęcie rozumiejące i mądrościowe, które odpowiadałoby istocie filozofii jako umiłowania mądrości
Kryteria oceny i sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia
Metody i pomoce dydaktyczne
wykład z możliwością zadawania pytań przez studentów, wybrane cytaty z dobranych tekstów źródłowych

forma i warunki zaliczenia
egzamin pisemny lub ustny (w razie potrzeby „dopytania”) sprawdzający przede wszystkim znajomość treści podanych na wykładzie (notatki)
Literatura podstawowa i uzupełniająca
literatura podstawowa i uzupełniająca
Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1-3, Warszawa 1998; Giovanni Reale, Historia filozofii starożytnej, przeł. E.I. Zieliński, t. 1-5, Lublin 1993-20002; Stefan Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000; F. Copleston, Historia filozofii, przeł. B. Chwedeńczuk i inni, t. I-IX, Warszawa 1989-2001

Izydora Dąmbska, Zarys historii filozofii greckiej, Lublin 1993; Józef M. Bocheński, Zarys historii filozofii, Kraków 1993; Tenże, Ku filozoficznemu myśleniu, Warszawa 1986; Stanisław Wielgus, Z badań nad średniowieczem, Lublin 1995.