Monika Walczak

dr hab. Monika Walczak (prof. KUL)

Wydział Filozofii - Instytut Filozofii
Katedra Metodologii Nauk

Stanowisko: Profesor KUL

Specjalizacja badawcza:
metodologia nauk, filozofia nauki, epistemologia, logika praktyczna, metodyka pracy naukowej

Przebieg kariery naukowej:

17.10.2001 r.: uzyskanie stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii, nadanego uchwałą Rady Wydziału KUL na podstawie pracy Racjonalność nauki. Studium epistemologiczno-metodologiczne, promotor: ks. prof. dr hab. Andrzej Bronk (KUL), recenzenci: dr hab. Adam Grobler (UZ), ks. prof. dr hab. Józef Herbut (KUL).

17.06.2013 r. uzyskanie stopnia doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie filozofii, nadanego uchwałą Rady Wydziału KUL na podstawie monografii Wgląd i poznanie. Epistemologia Bernarda J. F. Lonergana (Wydawnictwo KUL 2012), recenzenci: ks. prof. dr hab. Andrzej Bronk (WSG Bydgoszcz), prof. dr hab. Stanisław Judycki (UG), prof. dr hab. Alina Motycka (IFiS PAN, Warszawa), ks. dr hab. Dariusz Oko (UPJPII)

 

Przebieg studiów:
1987-1992 r.: studia na Wydziale Teologii KUL zakończone uzyskaniem tytułu magistra teologii na podstawie pracy: Natura i przymioty Boga w "Wyznaniach" św. Augustyna, promotor: ks. dr Franciszek Szulc (KUL), recenzent: ks. prof. Stanisław Napiórkowski (KUL)

1989-1994 r.: studia na Wydziale Filozofii KUL zakończone uzyskaniem tytułu magistra filozofii na podstawie pracy: Racjonalność nauki w ujęciu Johna Watkinsa, promotor: ks. prof. dr hab. Andrzej Bronk (KUL), recenzent: ks. prof. Zygmunt Hajduk (KUL)

1994-1995 r.: studia doktoranckie na Wydziale Filozofii KUL.

Publikacje

 

Monografie

1. Racjonalność nauki. Problemy, koncepcje, argumenty, Lublin: TN KUL 2006.

2. Wgląd i poznanie. Epistemologia Bernarda J.F. Lonergana, Lublin: Wydawnictwo KUL 2012.

 

Prace redakcyjne

  1. S. Kamiński, Światopogląd – Religia – Teologia. Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne, M. Walczak, A. Bronk (red.), Pisma wybrane, t. V, Lublin: TN KUL 1998, ss. 400.
  2. Metodologia: tradycja i perspektywy. Lublin: Wydawnictwo KUL 2010.
  3. Wspólnie z: S. Janeczek, A. Starościc (red.), Metodologia nauk, cz. 1. Czym jest nauka?, cz. 2. Metodologiczna odrębność nauk, seria "Dydaktyka filozofii", t. 9, Lublin: Wydawnictwo KUL 2019.

Artykuły

  1. Racjonalność (resp. nieracjonalność, irracjonalność) odkryć naukowych, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 32:1996 nr 3, s. 401-404.
  2. Racjonalność kontekstu odkrycia naukowego, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 32:1996 nr 4, s. 495-508.
  3. Algorytmizowalność reguł heurystycznych (trudności z algorytmizowaniem odkryć naukowych), „Przegląd Filozoficzny” 1998 nr 2, s. 105-114.
  4. The Classical Conception of Rationality, w: The Paideia Project On-Line: Proceedings of the Twentieth World Congress of Philosophy, www.bu.edu/wcp, (ss. 13).
  5. The Bearers of Scientific Rationality, w: B. Brogaard (ed.), Rationality and Irrationality. Papers of the 23ed International Wittgenstein Symposium, August 13-19, 2000, Kirchberg am Wechsel: Austrian Ludwig Wittgenstein Society 2000, s. 205-210.
  6. Nośniki racjonalności naukowej, „Zeszyty Naukowe KUL” 2001 (2002), z. 1.
  7. Wartościujący wymiar kategorii racjonalności nauki, „Roczniki Filozoficzne” LII: 2004, nr 2, s. 347-364.
  8. Przedmiot sporu między aprioryzmem (racjonalizmem) a empiryzmem i jego uwarunkowania, w: W. Marciszewski, Materiały do panelu „Nowoczesny racjonalizm i jego adwersarze”, VII Polski Zjazd Filozoficzny, Szczecin 14-18.09.2004, www.calculemus.pl , ss. 3.
  9. Głos w panelu „Nowoczesny racjonalizm i jego adwersarze”. Uwagi do tekstu wprowadzającego, w: W. Marciszewski, Materiały do panelu „Nowoczesny racjonalizm i jego adwersarze”, VII Polski Zjazd Filozoficzny, Szczecin 14-18.09.2004, www.calculemus.pl , ss. 3.
  10. Kategorie czy kategorializm. Wprowadzenie do dyskusji, w: A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Skrzydlewski (red.), Analogia w filozofii, seria: Zadania współczesnej metafizyki, nr 7, Lublin 2005, s. 199-201.
  11. Klasyczna koncepcja racjonalności nauki, w: M. Pepliński, A. Kmiecik (red.), Wiedza, wiara i rzeczywistość. Eseje z metafizyki, epistemologii i filozofii religii, ss. 21, (oddane do druku 2001).
  12. Bernarda Lonergana pojęcie przekonania (z odniesieniem do epistemologii analitycznej), „Summarium” 35(55): 2006, s. 85-100.
  13. Godność człowieka: kategoria opisowa, wartościująca i normatywna, w: M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Gaudium 2010, s. 75-85.
  14. Science and Common Sense in the Philosophy of Bernard Lonergan (1904-1984), w: D. Łukasiewicz, R. Pouivet (ed.), Scientific Knowledge and Common Knowledge, Bydgoszcz: 2009, s. 173-188.
  15. Bernard Lonergan s Philosophy of Knowing,  „Δαίμων. Revista de Filosofía” 2008 nr 45, s. 141-152.
  16. Racjonalność nauki. Uwagi wprowadzające do dyskusji, „Zagadnienia Naukoznawstwa”” 44: 2008 z. 3-4, s. 301- 311. (Numer poświęcony dyskusji nad książką M. Walczak, Racjonalność nauki, Problemy, koncepcje, argumenty, Lublin: TN KUL 2006).
  17. Słów kilka w odpowiedzi, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 44: 2008 z. 3-4, s. 447-453. (Numer poświęcony dyskusji nad książką M. Walczak, Racjonalność nauki, Problemy, koncepcje, argumenty, Lublin: TN KUL 2006).
  18. (wspólnie z S. Majdańskim i A. Bronkiem), Słów kilka na temat pojęcia metajęzyka. (Tematy do dyskusji), www.StudiaPhilosophicaForum.org
  19. Wgląd jako element dynamicznej struktury poznania (na podstawie Insight Bernarda Lonergana, 1957), „Analiza i Egzystencja” 2009 nr 9, s. 99-119.
  20. Aprioryzm i intuicja, w: w: G. Żurkowska, S. Blandzi i in. (red.), Rezonujący rozum a rozumność intuicji, Nowa Wieś, Bydgoszcz: Wydawnictwo Rolewski, Warszawa: IFIS PAN 2009, s. 212-224.
  21. Prolegomena do teorii racjonalności nauki, w: Z. Drozdowicz, Z. Melosik, S. Sztajer (red.), O racjonalności w nauce i w życiu społecznym, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM 2009, s. 125-140.
  22. Metoda i wgląd. Stanowisko Bernarda Lonergana, w: M. Walczak (red.), Metodologia: tradycja i perspektywy, Lublin 2010, s. 169-189.
  23. Między dyscypliną a badaniami interdyscyplinarnymi: uwagi o metodologicznym statusie kulturoznawstwa, „Roczniki Kulturoznawcze” 1:2010 nr 1 s. 7-41.
  24. Bernard Lonergan's Notion of Belief. (With Reference to the Analytical Tradition),  „Studies in Logic and Theory of Knowledge” 2011 nr 7, s. 163-177.
  25. Intuicja jako typ poznania, wiedzy i dyspozycji, w: „Zagadnienia Naukoznawstwa” XLVII:2011 z. 2, s. 127-144.
  26. Racjonalność nauki. Przegląd problemów, w: P. Kawalec, R. Wodzisz, P. Lipski, Podstawy naukoznawstwa, t. 2, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011 s. 272-296.
  27. Stanisława Kamińskiego poglądy na cel nauki, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2011 z. 3, s. 391-405.
  28. Intersubiektywny charakter wglądu i język. Stanowisko Bernarda J.F. Lonergana (1904-1984), w: Kazimierz M. Wolsza (red.), W trosce o kulturę logiczną. Prace dedykowane Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji osiemdziesiątej rocznicy urodzin, seria: Opolska Biblioteka Teologiczna 140, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO 2014, s. 189-205.
  29. Natura wiedzy. Charakterystyka z odniesieniem do epistemologii anglosaskiej, w: S. Janeczek, A. Starościc (red.), Epistemologia, seria: Dydaktyka filozofii, Lublin: Wydawnictwo KUL 2015, s. 201-222.
  30. Interdyscyplinarny charakter kulturoznawczego pojęcia kultury, „Człowiek i Społeczeństwo” 39:2015, s. 135-152.
  31. The Classical Notion of Knowledge and Interdisciplinarity of Science, „ATINER Conference Paper Series” No: PHI2015-1437, http://www.atiner.gr/papers/PHI2015-1437.pdf.
  32. Intuition and Insight. The Analysis of Their Selected Features with Reference to Bernard Lonergan Position,  „Analiza i Egzystencja” 2016 nr 34, s. 29-44.

  33. O różnicy między tematem a problemem badawczym, w: M. Tkaczyk, M. Krupa, K. Jaworski (red.), Veritas in caritate. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Andrzeja Szostka MIC, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 497-502.

  34. Pojęcie, koncepcja, teoria. Rozgraniczenia terminologiczne, w: Anna Brożek, Alicja Chybińska, Mariusz Grygianiec & Marcin Tkaczyk (red.), Myśli o języku, nauce i wartościach, Seria druga, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper 2016, s. 477-483.

  35. Czy możliwa jest wiedza interdyscyplinarna?, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2016 nr 1, s. 113-126.

  36. wspólnie z Marcinem Dolakiem, Bezpośrednie doświadczenie Boga. Stanowisko Williama P. Alstona, w: Stanisław Janeczek, Anna Starościc (red.), Filozofia Boga, tom II, Lublin: Wydawnictwo KUL 2017, s. 169-193.
  37. The Means-End Rationality and Constitutive Elements of Action, w: Marek Hetmański (ed.), Rationality and Decision Making. From Normative Rules to Heuristics, "Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities" 111, Leiden, Boston: Brill, Rodopi  2018, s. 194-208.
  38. wspólnie z Andrzejem Bronkiem, Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne, "Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne"  6:2018, s. 199-230.
  39. O przedmiocie metodologii nauk. Na marginesie książki Zygmunta Hajduka "Struktury metodologiczne w nauce. Słowa klucze filozofii nauki", "Roczniki Filozoficzne" 66:2018 nr 2, s. 23-46.
  40. wspólnie z A. Bronkiem, Metoda naukowa, w: S. Janeczek, M. Walczak, A. Starościc (red.), Metodologia nauk, cz. 1. Czym jest nauka?, seria Dydaktyka filozofii, t. 9, Lublin: Wydawnictwo KUL 2019, s. 89-153.
  41. Racjonalność nauki, w: S. Janeczek, M. Walczak, A. Starościc (red.), Metodologia nauk, cz. 1. Czym jest nauka?, seria Dydaktyka filozofii, t. 9, Lublin: Wydawnictwo KUL 2019, s. 301-344.
  42. Kategorie interdyscyplinarności i integracji a analityczno-porządkujące schematy Stanisława Kamińskiego, w: J. Wojtysiak, Z. Wróblewski, A. Gut (red.), Lubelska Szkoła Filozoficzna w porównaniach, Seria: Pomniki polskiej myśli filozoficznej, teologicznej i społecznej: lubelska szkoła filozoficzna, Lublin: Wydawnictwo KUL 2019, s. 207-243.
  43. Epistemic Functions of Intuition in Descartes, "Roczniki Filozoficzne" 68:2020 nr 2, s. 43-61.

Hasła

  1. Hasła do Encyklopedii Katolickiej, t. 9, Lublin: TN KUL 2002,
    • Kod
    • Konotacja
    • Kompetencja 1. w filozofii
  2. Lonergan Bernard J. F., w: Encyklopedia Katolicka, t. 10, Lublin: TN KUL 2004, kol. 1351-1353.
  3. Lonergan Bernard J. F., w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 6, Lublin 2005, s. 507-509 (poszerzona wersja hasła do EK).
  4. Metafilozofia, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin: TN KUL 2008.
  5. Metajęzyk, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin: TN KUL 2008.
  6. Metajęzyk, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 7, Lublin 2006, s. 120-122 (poszerzona wersja hasła do EK).
  7. Racjonalizm 1. W filozofii, w: Encyklopedia Katolicka, t. 16, Lublin: TN KUL 2012 kol. 1039-1044.

Inne

  1. S. Kamiński, Filozofia i metoda, Studia z dziejów metod filozofowania, J. Herbut (red.), Pisma wybrane, t. II, Lublin: TN KUL 1993, ss. 215, „Roczniki Filozoficzne” 42:1994 z. 2, s. 164-167. (rec.)
  2. Katedra Metodologii Nauk, w: A.B. Stępień, J. Wojtysiak (red.), Księga Jubileuszowa na 50-lecie Wydziału Filozofii KUL, Lublin: RW KUL 2000, s. 223-272.
  3. Wstęp (w wersji polskiej i angielskiej, razem z A. Bronk) do V tomu Pism wybranych S. Kamińskiego, Światopogląd - Religia - Teologia. (Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne), Lublin: TN KUL 1998, s. 5-10 oraz s. 297-304.
  4. Recenzja książki R. Kleszcza, O racjonalności. Studium epistemologiczno-metodologiczne, Łódź 1998, ss. 175, „Kwartalnik Filozoficzny” 1999, z. 3, s. 211-216.
  5. Międzynarodowy Kongres Hermeneutyki Between the Human and the Divine: Philosophical and Theological Hermeneutics, 5-10 maj 2002 r., „Roczniki Filozoficzne”, LI: 2003, z. 1, s. 562-564.
  6. Dwudzieste dziewiąte, doroczne Warsztaty Lonerganowskie Moralność badań: pamięci 9/11/01 [The 29th Annual Lonergan Workshop The Morality of Inquiry: A Remembrance in Honor of 9/11/01], Boston College, 16-21 czerwca 2002 r., „Ruch Filozoficzny” LX:2003 nr 1, s. 15-20.
  7. Wspólnie z Andrzejem Bronkiem, Agnieszką Salamuchą, Współpraca Katedry Metodologii Nauk Wydziału Filozofii KUL z Instytutem Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych KUL, (oddane do druku).

Tłumaczenia


wspólnie z A. Bronkiem, tłumaczenie na język polski opus vitae Bernarda Lonergana Insight. A Study of Human Understanding [London 1957; Toronto 1992, ss. 875]; we współpracy z Lonergan Institute, Boston College, USA,w ramach studiów nad filozofią B. Lonergana (Lonergan studies) – praca nad gotową już pierwszą wersją tłumaczenia.